មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ លើកឡើងថា យុទ្ធនាការទាមទារឱ្យមានការដោះលែងសកម្មជនបរិស្ថានទាំង៦រូប មិនអាចការពារដល់ជនជាប់ចោទបានឡើយ ប៉ុន្តែជាការបិទបាំងអំពើល្មើសច្បាប់របស់ពួកគេតែប៉ុណ្ណោះ។
រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន បានប្រាប់ វីអូឌី កាលពីថ្ងៃចន្ទម្សិលមិញថា ការធ្វើយុទ្ធនាការទាមទារឱ្យមានការដោះលែងសកម្មជនបរិស្ថានតាមបណ្តាញសង្គមពីសំណាក់អង្គការសង្គមស៊ីវិលនិងក្រុមយុវជនស្រឡាញ់បរិស្ថានមួយក្តាប់តូចនោះ តែងតែចង់ភ្ជាប់សកម្មភាពបទល្មើស សកម្មភាពការពារបរិស្ថាន និងសកម្មភាពសិទ្ធិមនុស្ស ដើម្បីបិទបាំងអំពើល្មើសច្បាប់របស់ពួកគេ។ យ៉ាងណា លោកថា យុទ្ធនាការនោះនឹងមិនអាចជួយអ្វីដល់ពួកគេទាំងនោះបានឡើយ។
លោកបន្តថា៖ «សកម្មភាពបែបនេះមិនអាចការពារដល់ជនជាប់ចោទបានទេ ដរាបណាគាត់បង្ហាញឬមានមូលដ្ឋានភស្តុតាងសក្ខីកម្មរឹងមាំតាមផ្លូវច្បាប់ក្នុងការដោះបន្ទុក អាហ្នឹងទើបជាមធ្យោបាយស្របច្បាប់ដែលអាចការពារបាន»។
មន្រ្តីតស៊ូមតិរបស់សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) លោក សាន់ ម៉ាឡា ថាការធ្វើយុទ្ធនាការតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកនេះ ជាការបង្ហាញស្មារតីសាមគ្គីភាពនិងស្របទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលធានាពីសិទ្ធិសេរីភាពនៅក្នុងការសម្តែងមតិតែប៉ុណ្ណោះ។ លោកនៅតែថ្លែងការពារក្រុមសកម្មជនបរិស្ថានដែលត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ទាំង៦រូបនោះថា សកម្មភាពពួកគេធ្វើកន្លងមកជារឿងស្របច្បាប់និងជាការស្រឡាញ់បរិស្ថានតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក ម៉ាឡា បញ្ជាក់ថា៖ «យុវជនដែលត្រូវចាប់ខ្លួននេះ ពួកគាត់ស្អាតស្អំ មិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសដូចដែលចោទប្រកាន់កន្លងមកទេ។ បើសិនយើងមើលសកម្មភាពដែលពួកគាត់បានធ្វើកន្លងមក ក្រៅពីការផលិតវីដេអូដើម្បីតស៊ូមតិឬចុះទៅសម្ភាសជាមួយប្រជាពលរដ្ឋជនរងគ្រោះផ្ទាល់ ការធ្វើយុទ្ធនាការផ្សេងៗទៀត គឺសុទ្ធតែដើម្បីបម្រើដល់សង្គមជាតិនិងចូលរួមចំណែកផ្តល់មតិយោបល់ស្ថាបនា មិនមែនជាអំពើដើម្បីគប់គិតគ្នាក្បត់ជាតិឬក៏ប្រឆាំងទៅរដ្ឋអំណាចឡើយ»។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) លោក ស៊ឹង សែនករុណា មានប្រសាសន៍ថា ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ មិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីការពិតទេ។ លោកថា យុទ្ធនាការរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនិងយុវជន ធ្វើឡើងដោយសារពួកគេយល់ឃើញថាបច្ចុប្បន្ននេះនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជាមានអំពើអយុត្តិធម៌ជាច្រើនដែលកើតចេញពីប្រព័ន្ធនៃការអនុវត្តច្បាប់។
លោកបន្តថា៖ «មានអង្គការគម្រោងឃ្លាំមើលយុត្តិធម៌សង្គមអន្តរជាតិ បានធ្វើការវាយតម្លៃទៅលើបញ្ហាអយុត្តិធម៌សង្គមនៅប្រទេសកម្ពុជា ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១២៧ ក្នុងចំណោមប្រទេស១២៨ ក្នុងឆ្នាំ២០២០។ អ៊ីចឹងកម្ពុជាតម្រូវឱ្យមានការកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ហ្នឹង វែងឆ្ងាយតទៅទៀត»។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា បន្តថា ការចូលរួមរបស់សកម្មជននិងសង្គមស៊ីវិលជាផ្នែកមួយជំរុញឱ្យមានយុត្តិធម៌សម្រាប់សកម្មជនបរិស្ថានទាំងនោះ ហើយក៏ជាមធ្យោបាយមួយធ្វើឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ពិចារណាក្នុងការជួយរកយុត្តិធម៌និងដោះលែងពួកគេឱ្យមានសេរីភាពវិញ។
នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ សកម្មជនបរិស្ថាន៤នាក់ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន ប៉ុន្តែម្នាក់ត្រូវបានដោះលែងវិញ ខណៈ៣នាក់ទៀត រួមមាន យុវជន លី ចាន់ដារ៉ាវុទ្ធ យុវជន យឹម លាងហ៊ី និងកញ្ញា ស៊ុន រដ្ឋា ត្រូវបានបញ្ជូនទៅតុលាការ។
ពួកគេទាំង៣នាក់ ព្រមទាំងស្ថាបនិកចលនាមាតាធម្មជាតិ លោក អាឡិច ហ្គន់សាឡេស ដេវីតសុន (Alejandro Gonzalez Davidson) ត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ពីបទ «រួមគំនិតក្បត់» និង «ប្រមាថអង្គព្រះមហាក្សត្រ»។
ដោយឡែក យុវជនមាតាធម្មជាតិ៣នាក់ផ្សេងទៀត រួមមាន លោក ថុន រដ្ឋា កញ្ញា ឡុង គន្ធា និងកញ្ញា ភួន កែវរស្មី ដែលកំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារប្រមាណ១០ខែហើយនោះ ត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ សម្រេចផ្តន្ទាទោសចន្លោះពី១៨ខែ ទៅ២០ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ ម្នាក់ៗចំនួន៤លានរៀល ក្រោមបទចោទ «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម» កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១៕
