ក្រុមយុវជនស្រឡាញ់បរិស្ថាន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនបាននាំគ្នាធ្វើយុទ្ធនាការលើបណ្តាញសង្គមទាមទារឱ្យមានការដោះលែងនិងទម្លាក់ចោលរាល់បទចោទប្រកាន់ទៅលើសកម្មជនបរិស្ថានដែលត្រូវបានចាប់និងឃុំខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់។
យុទ្ធនាការទាមទារឱ្យតុលាការទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់និងដោះលែងសកម្មជនបរិស្ថាននេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីយុវជនចលនាមាតាធម្មជាតិចំនួន៦នាក់ហើយ ត្រូវបានចាប់និងឃុំខ្លួនចាប់តាំងពីខែកញ្ញាឆ្នាំមុនមក ដោយតុលាការបានចោទប្រកាន់ពួកគេ៣នាក់ពីបទ «ញុះញង់» និង ៣នាក់ទៀត ព្រមទាំងស្ថាបនិកចលនាមាតាធម្មជាតិ ពីបទ «រួមគំនិតក្បត់» ព្រមទាំង «ប្រមាថអង្គព្រះមហាក្សត្រ»។
មន្ត្រីតស៊ូមតិរបស់សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) លោក សាន់ ម៉ាឡា ប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃចន្ទនេះថា ការធ្វើយុទ្ធនាការទាមទារឱ្យមានការដោះលែងសកម្មជនបរិស្ថាននៅលើបណ្តាញសង្គមនេះ ធ្វើឡើងដើម្បីបង្ហាញនូវស្មារតីសាមគ្គីភាព ជាពិសេសចង់បង្ហាញថា សកម្មជនបរិស្ថានមិនឯកោទេ គឺនៅតែមានការគាំទ្រពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលនិងក្រុមយុវជនស្រឡាញ់បរិស្ថានដដែល។
លោកបន្តថា៖ «រដ្ឋាភិបាលគួរតែយោគយល់ សន្តោសប្រណីដល់សកម្មភាពរបស់សកម្មជនបរិស្ថានទាំងអស់នោះ ព្រោះពួកគាត់ជាយុវជនដែលមានបេះដូងនិងឆន្ទៈធ្វើការងារបម្រើផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ មិនគួរធ្វើការចាប់ខ្លួនឬដាក់ទោសទណ្ឌខ្លាំងក្លាដល់ពួកគាត់នោះទេ និងចៀសវាងពីមតិរិះគន់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ និងពីអង្គការក្នុងស្រុក ជាពិសេសសាធារណជនផងដែរ»។
ក្នុងយុទ្ធនាការលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក នៅថ្ងៃចន្ទនេះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល យុវជនដែលស្រឡាញ់បរិស្ថានជាដើម បានទាមទារឱ្យដោះលែងសកម្មជនបរិស្ថានទាំង៦នាក់។ លើសពីនេះ យុទ្ធនាការនោះបានបង្ហោះសារជាច្រើនដូចជា «ខ្ញុំស្រឡាញ់បរិស្ថាន» «ដោះលែងសកម្មជនបរិស្ថាន» និង «ភាពសកម្មនិយមក្នុងកិច្ចការពារបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិ មិនមែនជាសកម្មភាពខុសច្បាប់ទេ»។
ជាមួយគ្នានេះ ពួកគេសរសេរលើបដាថា៖ «សូមចូលរួមជាមួយពួកយើងក្នុងកិច្ចការពារបរិស្ថាន និងជួយគាំទ្រដល់អ្នកការពារបរិស្ថានដែលកំពុងជាប់ឃុំ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន និងអ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ សុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយឡើយលើករណីនេះ។
មន្រ្តីគ្រប់គ្រងកម្មវិធីសិទ្ធិការងាររបស់អង្គការសង់ត្រាល់ លោក ឃុន ថារ៉ូ ប្រាប់ វីអូឌី ថ្ងៃនេះ ថាទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់សង់ត្រាល់ ក៏បានចូលរូមក្នុងយុទ្ធនាការទាមទារឱ្យដោះលែងសកម្មជនបរិស្ថាននេះដែរ ដោយថា ជាការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្សនិងសិទ្ធិការងារដែលសកម្មជនទាំងនោះបានចូលរួមចំណែកថែរក្សាធនធានធម្មជាតិកន្លងមក។
លោកបន្តថា សង្គមស៊ីវិលមិនអាចឈរឱបដៃមើលភាពអយុត្តិធម៌ចំពោះការលះបង់ដើម្បីបុព្វហេតុជាតិពីសំណាក់សកម្មជនបរិស្ថានទាំងនោះឡើយ ដោយថា សកម្មភាពរបស់ពួកគេធ្វើកន្លងមកមិនមែនជារឿងខុសច្បាប់ ហើយក៏ជាសកម្មភាពដែលរដ្ឋាភិបាលគប្បីមានការលើកទឹកចិត្តដល់ពួកគេផងដែរ។
លោកបន្តថា៖ «រដ្ឋាភិបាលគួរតែមានការគាំពារនិងមានការលើកទឹកចិត្តដល់យុវជនបរិស្ថានដែលធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយពួកគាត់ត្រូវទទួលបាននូវការកោតសរសើរពីរដ្ឋ។ ដូច្នេះ ពួកគាត់មិនគួរទទួលបាននូវការចោទប្រកាន់ឬចាប់ដាក់គុកនោះទេ»។
លោក ឃុន ថារ៉ូ បន្តថា យុវជននិងពលរដ្ឋដែលកំពុងរស់នៅប្រទេសកម្ពុជា មានសិទ្ធិនិងកាតព្វកិច្ចសម្តែងនូវការមិនពេញចិត្ត និងការខ្វាយខ្វល់ចំពោះអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលធ្វើមិនបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីជំរុញឱ្យមានអភិបាលកិច្ចនិងប្រសិទ្ធភាពក្នុងការធានាទៅដល់កិច្ចការពារសម្បត្តិធម្មជាតិរបស់កម្ពុជា។
នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ សកម្មជនបរិស្ថាន៤នាក់ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន ប៉ុន្តែម្នាក់ត្រូវបានដោះលែងវិញ ខណៈ៣នាក់ទៀត រួមមាន យុវជន លី ចាន់ដារ៉ាវុទ្ធ យុវជន យឹម លាងហ៊ី និងកញ្ញា ស៊ុន រដ្ឋា ត្រូវបានបញ្ជូនទៅតុលាការ។ ពួកគេទាំង៣នាក់ ព្រមទាំងស្ថាបនិកចលនាមាតាធម្មជាតិ លោក អាឡិច ហ្គន់សាឡេស ដេវីតសុន (Alejandro Gonzalez Davidson) ត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ពីបទ «រួមគំនិតក្បត់» និង «ប្រមាថអង្គព្រះមហាក្សត្រ»។
ដោយឡែក យុវជនមាតាធម្មជាតិ៣នាក់ផ្សេងទៀត រួមមាន លោក ថុន រដ្ឋា កញ្ញា ឡុង គន្ធា និងកញ្ញា ភួន កែវរស្មី ដែលកំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារប្រមាណ១០ខែហើយនោះ ត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ សម្រេចផ្តន្ទាទោសចន្លោះពី១៨ខែ ទៅ២០ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ម្នាក់ៗចំនួន៤លានរៀល ក្រោមបទចោទ «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម» កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១។
ដើមចមដែលនាំឱ្យមានការចាប់ខ្លួនអ្នកទាំង៣នាក់កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០នោះ ក្រោយពេលសមាជិករបស់ពួកគេម្នាក់ប្រកាសធ្វើយុទ្ធនាការដើរថ្មើរជើងពីរមណីយដ្ឋានវត្តភ្នំ ទៅកាន់ផ្ទះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្បែរវិមានឯករាជ្យ ដើម្បីស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ឱ្យបញ្ឈប់ការចាក់ដីលុបបឹងទំនប់កប់ស្រូវ ឬបឹងតាមោក ដោយសារបឹងនេះជាបឹងធម្មជាតិធំជាងគេ និងនៅសេសសល់ចុងក្រោយគេនៅរាជធានីភ្នំពេញ ខណៈបឹងនេះកំពុងរងការចាក់ដីលុបក្រោមគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ឥតស្រាកស្រាន្ត។
ក្រោយចាប់ខ្លួននិងចោទប្រកាន់ទៅលើសកម្មជនបរិស្ថានទាំងនេះជាបន្តបន្ទាប់ បណ្តាទូតប្រទេសលោកសេរីប្រចាំនៅរាជធានីភ្នំពេញជាច្រើន ដែលមានសហរដ្ឋអាមេរិកជាប្រទេសនាំមុខគេ បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងចំពោះការបំបាត់សំឡេងយុវជនបរិស្ថាននៅកម្ពុជា និងឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងសកម្មជនបរិស្ថានដែលកំពុងជាប់ឃុំឱ្យមានសេរីភាពវិញ។
អាមេរិកនិយាយថា ការហ៊ាននិយាយដើម្បីការពារបរិស្ថានដែលប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែងដោយសារការកាប់ឈើខុសច្បាប់និងកេងយកប្រយោជន៍ពាណិជ្ជកម្មរបស់ជាតិ គឺជារឿងគួរឱ្យសរសើរទៅវិញទេ៕
