ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ ព្រមានកាត់ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសចិនទាំងស្រុង ជុំវិញបញ្ហាវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ ដែលកំពុងឆ្លងរាតត្បាតពាសពេញសហរដ្ឋអាមេរិក និងពិភពលោក ដោយលោកចាត់ទុកនេះជាកំហុសរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង។
លោក ដូណាល់ ត្រាំ លើកឡើងក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍មួយជាមួយទូរទស្សន៍ក្នុងស្រុកនៅថ្ងៃម្សិលមិញថា ចិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសដែលនាំឱ្យមេរោគរីកសាយភាយទៅបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ច និងសុខុមាលភាពពលរដ្ឋអាមេរិក និងមនុស្សជាតិនៅជុំវិញពិភពលោក ហើយថា អាមេរិកអាចចាត់វិធានការជាច្រើន ដើម្បីឱ្យចិនទទួលខុសត្រូវចំពោះទង្វើនេះ។
លោក ត្រាំ ប្រាប់ទូរទស្សន៍ Fox Business ថា លោកមានការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងចំពោះរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ហើយថា អាមេរិកអាចធ្វើអ្វីៗជាច្រើន ដូចជា អាចកាត់ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងទាំងស្រុងជាមួយប្រទេសចិន ហើយថា ធ្វើបែបនេះ អាមេរិកនឹងសន្សំលុយពីការនាំទំនិញមកពីចិនបាន ៥០០ពាន់លានដុល្លារ។
តាមប្រភពដដែល លោក ត្រាំ បន្ថែមថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មរវាងអាមេរិក និងចិន បានដំណើរការទៅយ៉ាងល្អប្រសើរនៅដើមឆ្នាំ២០២០ ប៉ុន្តែ វត្តមានរបស់មេរោគបានបំផ្លាញដំណើរការនេះ ហើយលោកលែងចង់ជជែកជាមួយភាគីចិនទៀតទេ។
នៅឆ្នាំ២០១៩ ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងអាមេរិក និងចិន មានជាង ៥៥០ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងនោះ អាមេរិកនាំទំនិញទៅចិន មានជាង ១០៦ពាន់លានដុល្លារ ឯចិននាំមកអាមេរិកវិញ មាន ៤៥២ពាន់លានដុល្លារ។ តួលេខនេះ បានថយចុះពី ៦៥៩ពាន់លានដុល្លារ នៅឆ្នាំ២០១៨។
ទាក់ទងនឹងឱនភាពពាណិជ្ជកម្មនេះ លោក ត្រាំ តែងចាត់វាជាការខាតបង់របស់អាមេរិកទៅលើចិន ហើយប្រកាសធ្វើសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិនចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨មក តាមរយៈការដាក់សម្ពាធលើពន្ធនាំចូលទំនិញពីប្រទេសចិន ហើយចិនក៏ចាត់វិធានការតបតវិញជាបន្តបន្ទាប់ ហើយក្រោយមក ប្រទេសទាំងពីរបានព្យាយាមចរចាបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មថ្មីជាមួយគ្នា។
ការព្រមាននេះដែរ ធ្វើឡើងក្រោយអាមេរិក និងប្រទេសលោកខាងលិចទាមទារចិនបើកផ្លូវឱ្យក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តឯករាជ្យចុះស្រាវជ្រាវរកប្រភពនៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ នៅទីក្រុងវូហាន ប៉ុន្តែ ត្រូវបានចិនបដិសេធ ដោយឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិរង់ចាំដល់ជំងឺនេះផុតរលត់ឥទ្ធិពលសិន។
នាយករងមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាពីអាមេរិកនៃសាកលវិទ្យាល័យ Fudan ប្រទេសចិន លោក Xin Qiang ប្រាប់កាសែតរដ្ឋចិន GlobalTimes ថា ការព្រមានរបស់លោក ត្រាំ គឺធ្វើឡើងដើម្បីស្វែងរកការគាំទ្រពីពលរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការបោះឆ្នោតនៅខែវិច្ឆិកាខាងមុខ។
លោក Xin បន្ថែមថា បើអាមេរិកហ៊ានធ្វើដូច្នេះ ចិននឹងប្រើកម្លាំងវាយសង្គ្រប់យកកោះតៃវ៉ាន់ ដើម្បីកាន់កាប់ដែនកោះនេះ ដោយមិនរអាឡើយ ព្រោះក្រុងប៉េកាំងទុកតៃវ៉ាន់ជាដែនដីឯករាជ្យមួយរហូតមក ក៏ដោយសារចង់រក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយអាមេរិក។
កាលពីម្សិលម្សិញនេះដែរ រដ្ឋលេខាធិការអាមេរិក លោក Mike Pompeo បានអំពាវនាវឱ្យចិន ឈប់លួចទិន្នន័យស្រាវជ្រាវទាក់ទងនឹងជំងឺកូវីដ១៩របស់អាមេរិក ហើយឈប់បំបិទមាត់ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត អ្នកកាសែត ពលរដ្ឋ និងឈប់ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានបំភ្លៃការពិតទៀតទៅ។
ការអំពាវនាវនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីទីភ្នាក់ងារស៊ើបការសម្ងាត់ FBI របស់អាមេរិក ចេញសេចក្តីព្រមានពីសកម្មភាពចារកម្មអ៊ីនធឺណិតរបស់ចិន នៅថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា មកលើការស្រាវជ្រាវរបស់អាមេរិកលើប្រភពដើមរបស់មេរោគដ៏ចម្រូងចម្រាស។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍លើគេហទំព័រស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំរដ្ឋ Georgia នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ លោក Mike លើកឡើងថា ការលាក់បាំងការពិតរបស់ចិន បានបង្កឱ្យវិបត្តិសុខភាពសកលកាន់តែអាក្រក់។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន លោក Zhao Lijian បានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នេះ ហើយថា រដ្ឋាភិបាលចិនទៅវិញទេ ដែលគួរបារម្ភពីការលួចយកទិន្នន័យពីអាមេរិក ខណៈខ្លួនឈានមុខគេលើការស្រាវជ្រាវវ៉ាក់សាំង និងថ្នាំព្យាបាលជំងឺផ្លូវដង្ហើមប្រភេទថ្មីនេះ។
ក្នុងសន្និសីទកាសែតប្រចាំថ្ងៃនៅថ្ងៃនេះ លោក Zhao បន្ថែមថា៖ «អាមេរិកគួរតែផ្តោតលើការសង្គ្រោះជីវិតមនុស្ស និងសហការជាមួយចិនក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺឆ្លង ជាជាងគួរបង្វែរការចាប់អារម្មណ៍ និងគេចចេញពីការទទួលខុសត្រូវ ហើយទម្លាក់កំហុសលើអ្នកដទៃឥតឈប់ឈរនោះទេ។»
នៅប៉ុន្មានសប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ នាវាចម្បាំង និងយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់អាមេរិកបានចេញបេសកកម្មនៅតាមដែនសមុទ្រផ្សេងៗ ដើម្បីដាក់សម្ពាធយោធាលើចិន ខណៈភាពតានតឹងរវាងមហាអំណាចទាំងពីរកាន់តែកើនឡើង ជុំវិញវិបត្តិជំងឺរាតត្បាតសកល។
អាមេរិកបានក្លាយជាប្រទេសរងគ្រោះពីជំងឺកូវីដ១៩ ដែលចាប់ផ្ទុះការចម្លងលើកដំបូងបង្អស់នៅចុងឆ្នាំ២០១៩ ចេញពីក្រុងវូហាន ប្រទេសចិន ដោយគិតត្រឹមថ្ងៃសុក្រនេះ មេរោគនេះបានសម្លាប់ពលរដ្ឋអាមេរិកអស់ជាង ៨ម៉ឺននាក់ និងជាង ១លាននាក់ទៀតកំពុងផ្ទុកជំងឺ។
អ្នកជំនាញមួយចំនួនបានក្រើនរំឭកថា ភាពតានតឹងនេះ គឺជាសញ្ញាណចាប់ផ្តើមនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ថ្មី ដែលអាចបង្កការផ្ទុះសង្គ្រាមអាវុធគ្រប់ពេល ប្រសិនបើគ្រប់គ្នាគ្មានការប្រុងប្រយ័ត្ន និងមិនប្រញាប់រកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីឱ្យបានឆាប់រហ័សទេនោះ៕
