សកម្មជនបរិស្ថានបដិសេធបទចោទប្រកាន់ «រួមគំនិតក្បត់» ដែលទើបចោទបន្ថែម និងស្នើតុលាការទម្លាក់បទចោទ ហើយដោះលែងពួកគេឱ្យមានសេរីភាពវិញ ដោយថា សកម្មភាពការងារដែលពួកគេធ្វើនោះ ដើម្បីចូលរួមកែលម្អចំណុចខ្វះចន្លោះរបស់រដ្ឋាភិបាល និងការពារធនធានធម្មជាតិតែប៉ុណ្ណោះ។
ចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃពុធនេះ បានកោះហៅសកម្មជនបរិស្ថានម្នាក់ទៀត កញ្ញា ឡុង គន្ធា មកសាកសួរក្រោមបទចោទប្រកាន់ «រួមគំនិតក្បត់» ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿងជាមួយសកម្មជនបរិស្ថាន៤នាក់ទៀតដែលសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនកាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ អំឡុងពេលពួកគេចុះថតការបង្ហូរទឹកស្អុយចូលទន្លេ។
មេធាវីការពារក្ដីឱ្យសកម្មជនបរិស្ថានទាំង៣នាក់ លោក សំ សុគង់ ប្រាប់ វីអូឌី ថាចៅក្រមស៊ើបសួរ នៅថ្ងៃនេះ បានសាកសួរកញ្ញា ឡុង គន្ធា បន្ទាប់ពីសាកសួរលោក ថុន រដ្ឋា និងកញ្ញា ភួន កែវរស្មី រួច។ លោកបន្តថា ក្នុងសំណួរជាច្រើនដែលចៅក្រមស៊ើបសួរបានសាកសួរកញ្ញា ឡុង គន្ធា ភាគច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងគោលបំណង និងការងារដែលពួកគេបានធ្វើ រួមនឹងសកម្មភាពការងារនៃចលនាមាតាធម្មជាតិ។
លោកមេធាវី បានស្រង់សម្តីកូនក្តីរបស់ខ្លួនដែលប្រាប់ចៅក្រមថា គោលបំណងនិងសកម្មភាពការងាររបស់ចលនាមាតាធម្មជាតិ នាពេលកន្លងមកនិងបច្ចុប្បន្ននេះ ដើម្បីចូលរួមកែលម្អចំណុចខ្វះខាតរបស់រដ្ឋាភិបាល បញ្ហាបរិស្ថាន និងការពារធនធានធម្មជាតិឱ្យមានតម្លាភាពតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក សំ សុគង់ បន្តទៀតថា អង្គហេតុដែលតុលាការយកមកចោទប្រកាន់នោះ ធ្វើឡើងនៅចន្លោះឆ្នាំ២០១២ ដល់ឆ្នាំ២០២១ ប៉ុន្តែកូនក្ដីរបស់លោកទើបចូលធ្វើការងារនៅ «ចលនាមាតាធម្មជាតិ» នៅឆ្នាំ២០១៩ ហើយអង្គហេតុឆ្នាំ២០១៩នោះ សាលាដំបូងបានផ្ដន្ទាទោសកូនក្ដីរបស់លោករួចហើយ ពាក់ព័ន្ធនឹងបទចោទ«ញុះញង់»។ ករណីនេះ លោកថា តុលាការមិនគួរយកអង្គហេតុចាស់ដែលបានកាត់ទោសរួច យកមកចោទប្រកាន់ជាបទល្មើសថ្មីមួយទៀតឡើយ។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា៖ «បទល្មើស “រួមគំនិតក្បត់” ក៏ជាអង្គហេតុឆ្នាំ២០១៩-២០២១ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ២០២១ កូនក្ដីយើងខ្ញុំមិនចូលរួមឬស្ម័គ្រចិត្តអីនៅក្នុងចលនាមាតាធម្មជាតិអីទៀតទេ ព្រោះគាត់ត្រូវបានតុលាការឃុំខ្លួនតាំងពីឆ្នាំ២០២០ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។ អ៊ីចឹងក្រុមមេធាវីការពារ យល់ឃើញថា បើសិនជាអង្គហេតុតែមួយចោទទៅក្នុងបទល្មើសផ្សេងគ្នាពីរ ហើយបទល្មើសទី១ បានកាត់ទោសរួចហើយ ដាក់ទោស១៨ខែ។»
លោក សំ សុគង់ បន្ថែមថា ក្នុងអំឡុងពេលចៅក្រមសាកសួរនោះ កញ្ញា ឡុង គន្ធា ក៏បានបដិសេធបទចោទប្រកាន់ «រួមគំនិតក្បត់» ដែលទើបនឹងចោទថ្មីនេះ និងស្នើទៅតុលាការដោះលែងពួកគេឱ្យមានសេរីភាពវិញផងដែរ។
កាលពីថ្ងៃ៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានសម្រេចផ្ដន្ទាទោសលោក ថុន រដ្ឋា ដាក់ពន្ធនាគារចំនួន២០ខែ ខណៈកញ្ញា ភួន កែវរស្មី និងកញ្ញា ឡុង គន្ធា ត្រូវបានផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ១៨ខែ និងពិន័យជាប្រាក់៤លានរៀលដូចគ្នា ក្រោមបទចោទប្រកាន់ «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម»។
ការចោទប្រកាន់និងឃុំខ្លួនសកម្មជនបរិស្ថាន ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីពួកគេធ្វើយុទ្ធនាការដើរថ្មើរជើងពីវត្តភ្នំទៅកាន់ផ្ទះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើម្បីដាក់ញត្តិសុំអន្តរាគមន៍ឱ្យបញ្ឈប់ការលុប«បឹងតាមោក»ទៀត ដោយថា បឹងនោះជាបឹងធម្មជាតិធំជាងគេនិងសល់ចុងក្រោយគេនៅរាជធានីភ្នំពេញ។
គិតត្រឹមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ លោក ថុន រដ្ឋា, កញ្ញា ភួន កែវរស្មី និងកញ្ញា ឡុង គន្ធា បានជាប់ពន្ធនាគារ១ឆ្នាំហើយ។
ប្អូនរបស់កញ្ញា ឡុង គន្ធា គឺកញ្ញា ឡុង សុខលីន បង្ហាញការសោកស្ដាយដែលតុលាការបន្ថែមបទចោទប្រកាន់ «រួមគំនិតក្បត់» ខណៈបងស្រីរបស់ខ្លួនបាននិងកំពុងជាប់ឃុំនៅពន្ធនាគារទាំងអយុត្តិធម៌ក្នុងសំណុំរឿងចាស់ពីបទ «ញុះញង់»។
កញ្ញាថា៖ «វាជារឿងមួយអយុត្តិធម៌ចំពោះគាត់ សកម្មភាពទាំងអស់ដែលគាត់ធ្វើ អត់មានថាទៅញុះញង់អ្នកណា ឬក៏ទៅបង្កភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខសង្គមដែរ! ហើយក៏មិនបានទៅរួមគំនិតក្បត់ដែរ! អ៊ីចឹងខ្ញុំទទួលយកអត់បានទេដែលគេចោទមកលើបងស្រីខ្ញុំ ចំពោះការចោទគាត់ថែមមួយបទទៀត»។
ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក នី សុខា ចាត់ទុកការចោទប្រកាន់ទៅលើសកម្មជនបរិស្ថានពីបទ «រួមគំនិតក្បត់» នេះ ធ្វើឡើងមិនមានអ្វីខុសពីករណីមុនៗនោះទេ។ លោកយល់ថា ការកោះហៅសកម្មជនបរិស្ថាននាពេលនេះ គ្រាន់តែជាការបំពេញដំណើរការនីតិវិធីរបស់តុលាការតែប៉ុណ្ណោះ ខណៈសកម្មភាពរបស់ក្រុមយុវជនទាំងនោះជាការប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការចូលរួមចំណែកការពារធនធានធម្មជាតិនិងបរិស្ថានប៉ុណ្ណោះ។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំគិតថា អាហ្នឹងវាមិនមែនជារឿងអីខុសច្បាប់នោះទេ ប៉ុន្តែចំពោះការចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការ ខ្ញុំគិតថា វាជារឿងមួយដែលយើងគិតថា វាជារឿងនីតិវិធីនៃដំណើរការក្តីរបស់តុលាការទេ! ប៉ុន្តែវាទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហាបទល្មើស វាមិនអាច យើងយកអំពើដែលមិនបានប្រព្រឹត្តអីឱ្យមានការខូចខាតប៉ះពាល់អីដល់ប្រយោជន៍សង្គម អ្នកដែលការពារប្រយោជន៍សង្គម បែរជាត្រូវមានការយកទៅកាត់ទោសកាត់ក្តីអីទៅវិញ វាជារឿងមួយដែលគួរឱ្យសោកស្តាយ»។
នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ អង្គការសហប្រជាជាតិផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនិងបរិស្ថាន បង្ហាញកង្វល់អំពីការឃុំខ្លួនសកម្មជនបរិស្ថាន និងអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគោរពតាមការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ដើម្បីធានាសិទ្ធិសេរីភាពអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនិងបរិស្ថាន៕
