មន្រ្តីអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) មួយចំនួនលើកឡើងថា ពួកគេកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាជីវភាពនិងបារម្ភពីសុវត្ថិភាព ខណៈពួកគេកំពុងរស់នៅជាជនភៀសខ្លួននៅប្រទេសថៃ ដើម្បីគេចចេញពីការចាប់ខ្លួននិងការគំរាមកំហែងរបស់អាជ្ញាធរកម្ពុជា។
អតីតប្រធានប្រតិបត្តិក្រុងច្បារមន និងជាក្រុមប្រឹក្សាជាប់ឆ្នោតក្រុងច្បារមន ខេត្តកំពង់ស្ពឺ នៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អ្នកស្រី ជុំ សោភ័ណ្ឌ ថ្លែងនៅថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១នេះថា អ្នកស្រីបានភៀសខ្លួនទៅរស់នៅក្នុងប្រទេសថៃជាង២ឆ្នាំមកហើយ ដើម្បីគេចពីដីកាកោះហៅឱ្យចូលបំភ្លឺពីបទចោទ «រួមគំនិតក្បត់»។ អ្នកស្រីថា គាត់កំពុងមានបញ្ហាសុខភាពនិងជីវភាព ពិសេសពេលត្រូវការទៅមន្ទីរពេទ្យព្យាបាល រួមទាំងការគំរាមកំហែងចាប់បញ្ជូនខ្លួនមកកម្ពុជាវិញ ចំពោះការបញ្ចេញមតិរិះគន់របស់អ្នកស្រីតាមបណ្តាញសង្គមលើការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
អតីតមន្រ្តីគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះបន្ថែមថា អ្នកស្រីត្រូវស្នាក់នៅបន្ទប់ជួលទំហំ៩ម៉ែត្រការ៉េ នៅការដ្ឋានសំណង់ជាយក្រុងបាងកក ហើយត្រូវចាយវាយត្បិតត្បៀតលើអាហារប្រចាំថ្ងៃ ដោយសារមិនអាចរកការងារធ្វើបាន ខណៈគាត់មិនមានបណ្ណការងារនិងមិនចេះភាសាថៃ ហើយការឧបត្ថម្ភពីអង្គការដៃគូរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់ជនភៀសខ្លួននយោបាយក៏មានកម្រិត។
អ្នកស្រី ជុំ សោភ័ណ្ឌ និយាយថា៖ «សុខចិត្តវេទនាប៉ុនណា លំបាកប៉ុនណា ក៏សុខចិត្តវេទនារស់នៅស្រុកថៃបន្តទៀត ព្រោះអីរូបនាងខ្ញុំត្រូវគេតាមចាប់ខ្លួន និងមានដីកាចាប់ខ្លួនហើយ មិនអាចវិលត្រឡប់ទៅស្រុកខ្មែរបានទេ! មានតែបន្តរស់នៅស្រុកថៃជាបន្តទៀត ដើម្បីរង់ចាំលោកប្រធាន [លោក សម រង្ស៊ី] គាត់អញ្ជើញទៅ និងរួមដំណើរទៅជាមួយគាត់»។
ស្ត្រីដែលភៀសខ្លួនទៅថៃចោលគ្រួសារនិងកូន៥នាក់រូបនេះ បន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំឈឺចាប់មែនទែន នៅពេលដែលខ្ញុំចេញមកដល់ស្រុកថៃ ខ្ញុំស្រណោះស្រណោកកូនចៅខ្ញុំមែនទែន ព្រោះអីខ្ញុំមកទាំងឈឺ មកទាំងជា។ បើសិនជាយើងមិនមក គឺអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមានតែចាប់យើងដាក់គុក ម៉្លោះហើយយើងបង្ខំចិត្តភៀសខ្លួនចេញពីស្រុកខ្មែរមកនៅស្រុកថៃទាំងការឈឺចាប់»។
ដោយឡែក អតីតប្រធានប្រតិបត្តិឃុំក្តីរុន ស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប នៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក ឈុន វាន ឱ្យដឹងថា លោកបានរត់ភៀសខ្លួនទៅប្រទេសថៃជាង៣ឆ្នាំមកហើយ ដើម្បីគេចពីការគំរាមកំហែងឱ្យលោកចុះចូលជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច បន្ទាប់ពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានរំលាយកាលពីឆ្នាំ២០១៧។ លោកថា ប្រពន្ធនិងកូនៗ២នាក់របស់លោកបានរត់មកតាមក្រោយ បន្ទាប់ពីលោកចាកចេញបាន១ឆ្នាំ។
បើតាមប្រភពដដែល អតីតសកម្មជននិងមន្រ្តីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនក្រោម១០០នាក់ទេដែលកំពុងរស់នៅដោយការភៀសខ្លួននៅក្នុងប្រទេសថៃ ហើយពួកគេខ្លះមិនទាន់ទទួលបានសិទ្ធិជ្រកកោនផ្នែកនយោបាយដែលមានកិច្ចការពារ និងការឧបត្ថម្ភពីអង្គការសហប្រជាជាតិនៅឡើយ។
លោកបន្តថា ក្នុងជីវិតជាជនភៀសខ្លួន លោកត្រូវប្រឈមនឹងបញ្ហាលំបាកជីវភាព ការចាប់បញ្ជូនត្រឡប់មកកម្ពុជា និងបារម្ភពីសុខសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួនពីការលបវាយប្រហារពីជនអនាមិក ដូចករណីដែលធ្លាប់បានកើតឡើងលើសកម្មជនមួយចំនួនដូចជា លោក ឃិន ជំរឿន និងលោក សួន ចំរើន ជាដើម។ លោកបន្ថែមថា លោកធ្លាប់ត្រូវបានកម្លាំងអាជ្ញាធរថៃ ចាប់ឃាត់ខ្លួន៣លើកមកហើយ ប៉ុន្តែត្រូវបានមេធាវីនៃអង្គការសហប្រជាជាតិជួយអន្តរាគមន៍ ហើយក៏ធ្លាប់មានជនចម្លែកតាមដានដល់កន្លែងស្នាក់នៅផងដែរ។
លោក ឈុន វាន និយាយថា៖ «ទោះបីលំបាកយ៉ាងណាក៏ដោយ គឺតាំងចិត្តរក្សាឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលគាត់បានបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលចេញពីឆន្ទៈរបស់ពួកគាត់ពិតប្រាកដ។ អ៊ីចឹងការតស៊ូរបស់ពួកខ្ញុំ ការអត់ឃ្លានឬក៏ខ្វះខាតហ្នឹង វាគឺជាបញ្ហាសម្រាប់ការតស៊ូទេ ប៉ុន្តែអ្វីដែលព្រួយបារម្ភបំផុតនោះ គឺខ្លាចបាត់បង់ជាតិ បាត់បង់នូវសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋរាប់លាននាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលជារឿងសំខាន់ ហើយដែលខ្ញុំគិតថា វាជាការចាំបាច់ជាជាងជីវភាពខ្លួនឯង»។
អតីតមន្រ្តីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅខេត្តបាត់ដំបងមួយរូប ដែលបច្ចុប្បន្នទទួលបានសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទេសនូវែលហ្សេឡង់ លោក សួន ចំរើន បានប្រាប់ វីអូឌី ឱ្យដឹងកាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ថាអំឡុងរស់នៅភៀសខ្លួនក្នុងប្រទេសថៃ លោកត្រូវបានជនស៊ីវិលមួយក្រុមមានគ្នា២នាក់ប្រដាប់ដោយដំបងឆក់ ប៉ុនប៉ងចាប់លោកបញ្ចូលរថយន្តនៅចុងឆ្នាំ២០១៩ ប៉ុន្តែមិនបានសម្រេច។ លោកថា ជនមិនស្គាល់មុខទាំងនោះគឺជាជនជាតិខ្មែរ ហើយបានប្រាប់លោកថា មេរបស់ពួកគេបញ្ជាឱ្យពួកគេមកនាំខ្លួនលោកទៅ។
លោក សួន ចំរើន និយាយថា៖ «កាលករណីខ្ញុំ វាមិនមែនគំរាម មិនមែនមកវាយទេ វាមកចាប់ វាមកចាប់ខ្ញុំ ប៉ុន្តែដោយសារខ្ញុំរើទៅ ទើបមានការប្រទូស្តប្រទាំង មានប្រើដំបងឆក់ ឆក់ខ្ញុំអីអ៊ីចឹង តែបំណងវាអត់បានសម្រេច។ ហើយបើវាចាប់ខ្ញុំបាននៅពេលនោះ ប្រហែលជាខ្ញុំលែងមានជីវិតរស់នៅតទៅទៀតហើយ ព្រោះវាមកចាប់ដោយស្ងាត់ ដោយអាថ៌កំបាំងអ៊ីចឹង វាអាចដូចជា វ៉ាន់ឆាឡឺម ឆាន់សាក់សិត»។
ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ផៃ ស៊ីផាន ចាត់ទុកការលើកឡើងរបស់អតីតមន្រ្តីបក្សប្រឆាំងទាំងនោះ ថាគ្រាន់តែជាលេសចង់គេចពីការទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់នូវទង្វើល្មើសច្បាប់របស់ខ្លួន ដែលចង់ទម្លាក់កំហុសលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអាចទទួលបានសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទេសទី៣ប៉ុណ្ណោះ។ លោកថា បើពួកគេមិនប្រព្រឹត្តទោសកំហុសអ្វីដែលផ្ទុយនឹងច្បាប់ តុលាការក៏មិនចេញដីកានាំខ្លួន ហើយពួកគេក៏មិនចាំបាច់រត់គេចទៅក្រៅប្រទេសដែរ។
លោកបន្ថែមថា មានអតីតសកម្មជននិងមន្រ្តីអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយចំនួនកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយមិនមានការចោទប្រកាន់អ្វីនោះទេ ហើយមួយចំនួនបានចូលរួមបង្កើតគណបក្សនយោបាយទៀតផង។
លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា៖ «បើខ្ញុំជាគាត់វិញ ខ្ញុំសុំសារភាពទៅ ហើយសុំការអនុគ្រោះ ការអីអ៊ីចឹងទៅ វាចប់រឿង! ឬក៏រកអ្នកណាធ្វើអីទៅ សរសេរសំបុត្រមក។ នេះបើខ្ញុំជាគាត់វិញ ហើយខ្ញុំមិនបង្កើតសាច់រឿងមួយដើម្បីយកលេស ដើម្បីធ្វើការពារខ្លួននយោបាយហ្នឹងទេ។ គាត់និយាយអ៊ីចឹង ដើម្បីជាទឡ្ហីករណ៍ ជាប្រធានបទសម្រាប់ភៀសខ្លួននយោបាយទេតើ! ដែលគាត់សម្អុយរដ្ឋាភិបាលថាគេចាប់អញ្ចេះ គេចាប់អញ្ចុះ»។
ប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា លោក ប៉ា ចន្ទរឿន មើលឃើញថា បើគ្មានការចរចាផ្នែកនយោបាយរវាងគណបក្សកាន់អំណាច និងមេដឹកនាំអតីតគណបក្សប្រឆាំងទេនោះ អតីតមន្រ្តីនិងសកម្មជនដែលកំពុងរស់នៅភៀសខ្លួនទាំងនោះមិនអាចវិលត្រឡប់មកវិញបានដោយសុខស្រួលនោះទេ។
លោកថា បញ្ហានេះក៏បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ចំណាត់ថ្នាក់ស្ថានភាពសិទ្ធិនយោបាយនិងសិទ្ធិមនុស្សដែលនាំឱ្យប្រទេសលោកខាងលិច ដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបជាដើមនោះ ដាក់ទណ្ឌកម្មដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិនិងជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋដែលកំពុងរងផលប៉ះពាល់ពីការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ថែមមួយកម្រិតទៀត។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «បើស្ថានភាពនយោបាយរបស់យើងនៅតែអាប់អួបែបនេះ ហើយមិនមានការសម្របសម្រួល ឬក៏ការដោះស្រាយជម្លោះនយោបាយកន្លងមកទេ។ ការគាបសង្កត់ ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលជាអតីតសកម្មជនឬថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិហ្នឹងនៅមានជាបន្ត។ ហើយជាផលវិបាក កម្ពុជានឹងស្ថិតនៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់មិនល្អចំពោះស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ នៅក្នុងកំណត់ត្រានៃការវាយតម្លៃអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិសេរីភាពនិងស្ថានភាពនយោបាយ»៕
សេចក្ដីកែតម្រូវ៖ វីអូឌីសូមកែតម្រូវ
១. កថាខណ្ឌទី៣ «[…] ៣ម៉ែត្រការ៉េ […]» ទៅជា «[…] ៩ម៉ែត្រការ៉េ […]»
២. តួនាទី «អតីតប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជាប់ឆ្នោតក្រុងច្បារមន ខេត្តកំពង់ស្ពឺ នៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អ្នកស្រី ជុំ សោភ័ណ្ឌ» ទៅជា «អតីតប្រធានប្រតិបត្តិក្រុងច្បារមន និងជាក្រុមប្រឹក្សាជាប់ឆ្នោតក្រុងច្បារមន ខេត្តកំពង់ស្ពឺ នៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អ្នកស្រី ជុំ សោភ័ណ្ឌ»