សហព័ន្ធសហជីពមួយស្នើក្រសួងការងារ និងអ្នកបញ្ជាទិញ ជួយអន្តរាគមន៍លើករណីរោងចក្រមួយនៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ដែលសហជីពនេះបានអះអាងថា មានការរើសអើងនិងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើសកម្មជននិងថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព។
ក្នុងសេចក្តីថ្លៃងការណ៍ ចុះថ្ងៃទី៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ សហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU) បានថ្កោលទោសចំពោះក្រុមហ៊ុន ត្រីប៉ូស អ៊ិនធើណេសិនណល (ខេមបូឌា) ខូអិលធីឌី ស្ថិតក្នុងស្រុកកំពង់ត្រឡាច ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ថាបានធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងការរើសអើងទៅលើថ្នាក់ដឹកនាំ សកម្មជន និងសហជីពសមាជិករបស់ខ្លួនប្រចាំរោងចក្រមួយនេះ។
សហព័ន្ធសហជីពមួយនេះបានអំពាវនាវទៅក្រសួងការងារ និងអ្នកបញ្ជាទិញ ដូចជា ក្រុមហ៊ុន Clarks ឱ្យជួយអន្តរាគមន៍ ដើម្បីធានាថា ថ្នាក់ដឹកនាំ សកម្មជន និងសមាជិកសហជីពរបស់ខ្លួនប្រចាំក្រុមហ៊ុននេះ មានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញ ក្នុងការបង្កើតនិងចូលជាសមាជិកសហជីព។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលនេះបានលើកឡើងទៀតថា បើគិតមកដល់ថ្ងៃម្សិលមិញ មានរយៈពេល៣ដងហើយដែលសហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា បានជូនដំណឹង និងបោះឆ្នោតបង្កើតសហជីពមូលដ្ឋានប្រចាំរោងចក្រ ត្រីប៉ូស ប៉ុន្តែមិនបានសម្រេចនោះទេ ដោយសារតែខាងភាគីក្រុមហ៊ុនបានគំរាមកំហែងថ្នាក់ដឹកនាំ សកម្មជន និងសមាជិករបស់ខ្លួន ឱ្យលាឈប់ពីសហជីព។
កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ សហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា បានដាក់បណ្តឹងទៅមន្ទីរការងារខេត្តកំពង់ឆ្នាំងឱ្យដោះស្រាយដែរ ប៉ុន្តែភាគីក្រុមហ៊ុននៅតែបន្តជ្រៀតជ្រែក ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងគំរាមកំហែងទៅលើថ្នាក់ដឹកនាំ សកម្មជន និងសមាជិករបស់ខ្លួនដដែល។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលនោះ។
ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃអង្គារនេះថា ក្រុមហ៊ុននោះបានគំរាមបញ្ឈប់កម្មករពីការងារ ប្រសិនបើពួកគេនៅតែចង់បង្កើតនិងចូលជាសមាជិកសហជីពមួយនេះ។ អ្នកស្រីបន្តថា ដោយសារតែការគំរាមកំហែងនិងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញខ្លាំងពេក បានធ្វើឱ្យកម្មករមួយចំនួនដែលជាសមាជិករបស់សហជីព បានលាឈប់ពីការងារ។
ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពរូបនេះចាត់ទុកករណីនេះថា ជាការរើសអើង និងជាទង្វើខុសច្បាប់ ទាំងច្បាប់ការងារ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងអនុសញ្ញាអន្តរជាតិនានាជាដើម។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ទង្វើដែលក្រុមហ៊ុនធ្វើនេះជាទង្វើផ្ទុយនឹងខុសច្បាប់ទាំងស្រុង ហើយត្រូវបានច្បាប់ហាមឃាត់ទៀត។ ហើយក្រុមហ៊ុននៅតែបន្តធ្វើទង្វើបែបនេះ ហើយមិនមានស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេស មន្ទីរការងារ ឬក្រសួងការងារ សេនាធិការរបស់រដ្ឋាភិបាលហ្នឹង ហៅក្រុមហ៊ុនទៅណែនាំ ឬទៅប្រាប់ ឬដាក់ទោសទៅក្រុមហ៊ុន គឺមិនទាន់បានធ្វើនៅឡើយទេ។ យើងគិតថា នេះជាចំណុចមួយដែលកម្មករយើងរងភាពអយុត្តិធម៌ណាស់ ដែលពួកគាត់គ្រាន់តែបង្កើតសហជីពមួយដើម្បីការពារសិទ្ធិសេរីភាពនិងផលប្រយោជន៍ពួកគាត់ទាំងអស់គ្នាហ្នឹង ប៉ុន្តែត្រូវបានគេរារាំងនិងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅវិញ»។
ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជាប្រចាំរោងចក្រ ត្រីប៉ូស កញ្ញា ស្លេះ ហ្វារីតា និយាយថា កញ្ញាត្រូវបានភាគីរោងចក្រហៅទៅបញ្ចុះបញ្ចូលមិនឱ្យបង្កើតនិងចូលជាសមាជិកសហជីពជាច្រើនលើកច្រើនសារ និងគំរាមដល់គ្រួសារនាងមិនឱ្យលក់ដូរនៅមុខរោងចក្រថែមទៀត។
កញ្ញាបន្ថែមថា៖ «គេថា ប្រសិនជាយើងនៅតែរឹងទទឹងមិនព្រមចេញពីសហជីពហ្នឹងទេ គេឱ្យខាងគណនេយ្យមកដកកាតយើង គិតលុយឱ្យយើងភ្លាមៗ ហើយគេបញ្ឈប់យើងមិនឱ្យធ្វើការទៀតទេ។ ថ្មីៗ គេបានគំរាមកំហែងខ្ញុំម្តងទៀត និងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញម៉ាក់ខ្ញុំ អត់ឱ្យម៉ាក់ខ្ញុំទៅលក់នៅក្នុងរោងចក្រហ្នឹងទេ។ ខឹងកូនទៅរករឿងម៉ែ ហើយគំរាមម៉ាក់ខ្ញុំ ឱ្យប្រាប់ខ្ញុំឈប់ចូលសហជីពហ្នឹងទៀត។ សម្រាប់ខ្ញុំផ្ទាល់ ខ្ញុំមិនលែងទេ ខ្ញុំនៅតែធ្វើតំណាងសហជីព ដើម្បីការពារសិទ្ធិនិងផលប្រយោជន៍កម្មករ ព្រោះរោងចក្រនេះគាបសង្កត់កម្មករខ្លាំងណាស់»។
បើតាមកញ្ញា ស្លេះ ហ្វារីតា រោងចក្រ ត្រីប៉ូស ជារោងចក្រផលិតស្បែកជើងដែលមានថៅកែជាជនជាតិចិន ហើយបច្ចុប្បន្នមានកម្មករជាង២ ០០០នាក់កំពុងធ្វើការ។
វីអូឌី មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ លោក ហេង សួរ និងតំណាងក្រុមហ៊ុន ត្រីប៉ូស អ៊ិនធើណេសិនណល (ខេមបូឌា) ខូអិលធីឌី ដែលរងការចោទប្រកាន់នេះបានទេ នៅថ្ងៃនេះ។
ប្រធានមន្ទីរការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក ពៅ ស៊ីថា មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមក មន្ទីរការងារខេត្តធ្លាប់ទទួលបានពាក្យបណ្តឹងពីកម្មករពាក់ព័ន្ធករណីនេះដែរ ហើយមន្ត្រីមន្ទីរការងារក៏បានចុះសម្របសម្រួលដោះស្រាយសះជាគ្នាវិញហើយ។
តែយ៉ាងណា លោកថា ប្រសិនបើករណីនេះកើតឡើងម្តងទៀត លោកស្នើឱ្យកម្មករដាក់ពាក្យបណ្តឹងមកមន្ទីរជាថ្មីទៀត ដើម្បីឱ្យមន្ត្រីចុះដោះស្រាយ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ក្នុងកំណត់ហេតុហ្នឹង យើងបានឯកភាពគ្នាហើយ គឺមិនត្រូវរើសអើងទេ សេរីភាពនៃការបង្កើតសហជីព អាហ្នឹងសិទ្ធិដែលនៅក្នុងច្បាប់។ សហជីពក៏ដោយ ក្រុមហ៊ុនក៏ដោយ គ្មានអ្នកណាទៅរំលោភច្បាប់បានទេ។ កាលណារំលោភច្បាប់ វាត្រូវមានទោសទណ្ឌយ៉ាងម៉េចៗទៅតាមច្បាប់ដែលចែង។ រឿងហ្នឹងយើងបានដោះស្រាយហើយតើ»។
អ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធីការងារ នៃមជ្ឈមណ្ឌលសម័្ពន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស លោក ឃុន ថារ៉ូ មានប្រសាសន៍ថា ជារឿយៗនៅពេលដែលសហជីពឯករាជ្យ ឬក្រុមសហជីពដែលមានជំហរការពារផលប្រយោជន៍កម្មករពិតប្រាកដ ទៅបង្កើតសហជីពនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនឬរោងចក្រណាមួយនោះ គឺតែងតែរងការគំរាមកំហែង រើសអើង និងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ពីសំណាងភាគីថៅកែ។
លោកបន្តថា ហេតុផលដែលក្រុមថៅកែមិនចង់ឱ្យក្រុមសហជីពឯករាជ្យបង្កើតសហជីពក្នុងក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្លួននោះ ដោយសារក្រុមសហជីពទាំងនោះបានការពារផលប្រយោជន៍កម្មករពិតប្រាកដ ហើយក្រុមថៅកែពិបាកក្នុងរំលោភបំពានសិទ្ធិនិងកេងចំណេញលើផលប្រយោជន៍របស់កម្មករ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ចំណុចមួយហ្នឹងសំខាន់ណាស់ ដែលក្រសួងការងារ និងអ្នកបញ្ជាទិញហ្នឹង ត្រូវតែមានវិធានការជាក់លាក់ ដើម្បីធានានូវការគោរពសិទ្ធិនិងលើកកម្ពស់សហជីពឯករាជ្យដែលតំណាងឱ្យកម្មករកន្លែងការងារហ្នឹង។ ហើយក្នុងករណីថៅកែមិនព្រមអនុវត្តនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌណាមួយ ដើម្បីកុំឱ្យមានការរើសអើងទៅដល់សហជីព ហើយទទួលយកថ្នាក់ដឹកនាំចូលធ្វើការងារវិញហ្នឹង គឺមានតែក្រុមហ៊ុនអ្នកបញ្ជាទិញទេដែលអាចជួយអន្តរាគមន៍បាន»។
បើតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ស្តីពីសហជីព និងអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស កម្មករនិយោជិតទាំងអស់មានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបង្កើតសហជីព ដើម្បីការពារសិទ្ធិនិងផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន។
ជាមួយគ្នានេះដែរ មាត្រា៦៣ នៃច្បាប់ស្តីពីសហជីព បានចែងថា ការជ្រៀតជ្រែកតាមវិធីណាមួយជាមួយនឹងកម្មករនិយោជិតនៅក្នុងការអនុវត្តសិទ្ធិរបស់ខ្លួនដើម្បីរៀបចំសហជីពដោយខ្លួនឯង ត្រូវចាត់ទុកថា ខុសច្បាប់៕
