ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា បានបង្ហាញកង្វល់ពីការបន្តបាត់បង់ព្រៃឈើនៅកម្ពុជា ស្របពេលមានអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសកម្មជនព្រៃឈើមួយចំនួនត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យចុះល្បាត និងការធ្វើសកម្មភាពក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់។
ការបង្ហាញក្តីកង្វល់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីលោក អ៊ូច ឡេង និងសកម្មជនព្រៃឈើចំនួន៤នាក់ទៀត ត្រូវបានឃាត់ខ្លួន ហើយបណ្តាញព្រៃឡង់ទាំង៤ខេត្ត រួមទាំងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន ត្រូវបានក្រសួងបរិស្ថានហាមឃាត់មិនឱ្យចុះល្បាតនិងធ្វើសកម្មភាពផ្សេងៗក្នុងតំបន់ការពារព្រៃឡង់ ក្រោមហេតុផលថា ធ្វើសកម្មភាពគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាត។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយរបស់ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា ស្តីពី «ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់» ចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ បានឱ្យដឹងថា ទីភ្នាក់ងារ USAID បានផ្តល់ព័ត៌មានជាច្រើនទៅដល់ក្រសួងបរិស្ថាន នូវព័ត៌មានទាក់ទងនឹងសកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់នៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃឡង់។
សហរដ្ឋអាមេរិកបានលើកឡើងថា ការបន្តបាត់បង់ព្រៃឈើក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់និងព្រៃឈើនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា មានការទាក់ទងនឹងកត្តាមួយចំនួនដែលរួមមាន ការពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់នៅខ្សោយ និងប្រព័ន្ធអភិបាលកិច្ចពុំមានភាពច្បាស់លាស់។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ថា៖ «ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ អ្នកពាក់ព័ន្ធនៅថ្នាក់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន អាជ្ញាធរខេត្ត និងជាតិ ទូទាំងក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ត្រូវតែដើរស្របគ្នាក្នុងការងារអភិរក្សតំបន់ការពារ ដូចជាព្រៃឡង់»។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ស្ថានទូតអាមេរិក បន្តទៀតថា ទីភ្នាក់ងារផ្តល់ជំនួយសហរដ្ឋអាមេរិក USAID បានធ្វើការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ តាមរយៈការលើកកម្ពស់សមត្ថភាពបច្ចេកទេសនៅគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ដោយជំរុញឱ្យមានតម្លាភាពនិងគណនេយ្យភាព គាំទ្រការចូលរួមយ៉ាងសកម្មរបស់សហគមន៍ រួមទាំងផ្តល់ជម្រើសផ្សេងក្នុងការប្រកបរបរផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពរស់នៅជាដើម។
សហរដ្ឋអាមេរិកបន្តថា ខ្លួននៅតែបន្តធ្វើការដោយផ្ទាល់ជាមួយបណ្តាញព្រៃឡង់និងក្រសួងបរិស្ថាន ក្នុងការគាំទ្រកិច្ចពិភាក្សា ដើម្បីឱ្យពួកគេអាចធ្វើការជាមួយគ្នាក្នុងគោលដៅការពារព្រៃឡង់រួមគ្នា។
បើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ថ្មីៗនេះ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រធាននៃទីភ្នាក់ងារផ្តល់ជំនួយ USAID របស់ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បានជួបពិភាក្សាជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំនិងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងបរិស្ថាន ពាក់ព័ន្ធនឹងការបាត់បង់ព្រៃឈើនិងការរឹតត្បិតមិនឱ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាចូលក្នុងតំបន់ការពារនេះផងដែរ។
តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលមានចំណាត់ការ ដើម្បីបញ្ឈប់ការកាប់ឈើខុសច្បាប់ និងអភិរក្សជីវសាស្រ្តចម្រុះដ៏ល្អនៅព្រៃឡង់ រួមទាំងនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃដទៃទៀត។
កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ សកម្មជនការពារព្រៃឈើ លោក អ៊ូច ឡេង និងសកម្មជនការពារព្រៃឈើ៤នាក់ទៀត ត្រូវបានអាជ្ញាធរខេត្តក្រចេះចាប់ខ្លួននិងបានបញ្ជូនទៅតុលាការ ក្រោយពីសកម្មជនទាំងនោះបានចូលព្រៃឡង់ ដើម្បីឃ្លាំមើលបទល្មើសព្រៃឈើ។ ប៉ុន្តែតុលាការសម្រេចដោះលែងពួកគេវិញ ក្រោយពីធ្វើកិច្ចសន្យាឈប់ចូលឃ្លាំមើលបទល្មើសព្រៃឈើនៅតំបន់ដែលគ្មានការអនុញ្ញាតពីស្ថាប័នជំនាញ។
រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា ស្វាគមន៍ចំពោះការលើកឡើងនូវកង្វល់របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ពាក់ព័ន្ធនឹងព្រៃឈើនៅកម្ពុជានេះ។ លោកថា ក្រសួងបានខិតខំធ្វើកិច្ចការងារជាច្រើនក្នុងការដោះស្រាយរាល់បញ្ហាប្រឈមទាំងឡាយដែលកំពុងតែកើតមាននៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ ជាពិសេសនៅតំបន់ព្រៃឡង់នេះ។
លោកបានបញ្ជាក់ទៀតថា ក្រសួងកំពុងតែធ្វើកំណែទម្រង់លើកិច្ចការពារនិងការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ តាមរយៈការបង្កើនសមត្ថភាពមន្ត្រី បំពាក់ឧបករណ៍នានាពេលចុះល្បាត ពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ដែលមានស្រាប់ និងកិច្ចការផ្សេងៗទៀត។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា ថ្លែងថា៖ «ទោះបីជាយើងមានបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនចំពោះមុខក្តី ប៉ុន្តែដោយសារតែមានការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់មន្ត្រីឧទ្យានុរក្ស សហគមន៍ការពារធម្មជាតិ និងការគាំទ្រហិរញ្ញវត្ថុ និងបច្ចេកទេសពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានា យើងខ្ញុំអាចវាយតម្លៃបានថា នៅក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំមកនេះ ស្ថានភាពនៃការការពារនិងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជា មានភាពប្រសើរឡើង។ ដោយកត់សម្គាល់ថា បទល្មើសធនធានធម្មជាតិទ្រង់ទ្រាយធំលែងកើតមានទៀតហើយ នៅសល់តែបទល្មើសទ្រង់ទ្រាយតូចៗ ហើយសត្វព្រៃមួយចំនួនក៏មានថេរ និងមួយចំនួនក៏មានកើនឡើង»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានរូបនេះនៅតែអះអាងថា ក្រសួងស្វាគមន៍គ្រប់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធក្នុងការចូលរួមល្បាតព្រៃនៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ ប៉ុន្តែស្នើឱ្យស្ថាប័នទាំងនោះត្រូវតែមានការទទួលស្គាល់ដោយច្បាប់។ លោកថា ចំពោះបណ្តាញព្រៃឡង់ដែលត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យចូលល្បាតក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់នោះ គឺពុំមានចុះបញ្ជីទទួលស្គាល់តាមផ្លូវច្បាប់ឡើយ។
បុគ្គលិកផ្នែកតស៊ូមតិនៃគម្រោងការពារព្រៃឈើរបស់សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា លោក សាន់ ម៉ាឡា មានប្រសាសន៍ថា ការហាមមិនឱ្យសកម្មជនព្រៃឈើ ក៏ដូចជាបណ្តាញព្រៃឡង់ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនចុះល្បាតក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ គឺជាការបិទបាំងបទល្មើសនៅក្នុងតំបន់ការពារមួយនេះ។ លោកថា ប្រសិនបើក្រសួងបរិស្ថាននៅតែបន្តរឹតត្បិតទៀតនោះ ព្រៃឡង់នឹងបន្តបាត់បង់យ៉ាងឆាប់រហ័ស។
លោកបន្ថែមថា៖ «ដើម្បីអភិរក្សព្រៃឈើឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពបាន វាទាល់តែក្រសួងបរិស្ថានបើកចំហឱ្យគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការងារទាំងអស់ហ្នឹង។ ការបើកចំហនេះទៀត វាធ្វើឱ្យប្រសិទ្ធភាពមន្ត្រីថ្នាក់មូលដ្ឋានអាចធ្វើទៅបាននិងចំគោលដៅ ដោយសារមានការជំរុញពីអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើឱ្យមន្ត្រីទាំងនោះមិនហ៊ានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយជាមួយជនល្មើសព្រៃឈើទេ»។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី មានប្រសាសន៍ថា ការជំរុញតម្លាភាពសង្គមនិងចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាសិទ្ធិមួយធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា។ លោកថា បើសិនច្បាប់ទាំងឡាយណាដែលប្រឆាំងនឹងសិទ្ធិនេះ រដ្ឋាភិបាលគួរកែលម្អឡើងវិញ ដើម្បីកុំឱ្យការអនុវត្តច្បាប់រំលោភលើច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ។
កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៩ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននិងក្រសួងបរិស្ថានបានហាមបណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ទាំង៤ខេត្ត រួមមាន ខេត្តព្រះវិហារ កំពង់ធំ ក្រចេះ និងស្ទឹងត្រែង មិនឱ្យចូលល្បាតក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ ដោយលើកឡើងថា បណ្តាញមួយនេះមិនបានចុះបញ្ជីទទួលស្គាល់ពីក្រសួងពាក់ព័ន្ធតាមផ្លូវច្បាប់។ ហើយកាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១នេះ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក៏បានហៅតំណាងបណ្តាញព្រៃឡង់ធ្វើកិច្ចសន្យាឈប់ធ្វើសកម្មភាពផ្សេងៗជាមួយក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅព្រៃមួយនេះដែរ៕
