អង្គការយូណេស្កូ (UNESCO) បង្ហាញក្តីបារម្ភពីផលប៉ះពាល់នៃគម្រោងសាងសង់រមណីយដ្ឋានសិប្បនិមិត្តមួយរបស់ក្រុមហ៊ុន ណាហ្គាខប (NagaCorp Ltd) ទៅលើតំបន់ឧទ្យានអង្គរ ក្នុងខេត្តសៀមរាប ខណៈគម្រោងរបស់ក្រុមហ៊ុននេះសាងសង់កៀកនឹងតំបន់ឧទ្យានអង្គរ។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គការយូណេស្កូ កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ បានលើកឡើងថា ខ្លួនកំពុងតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់លើផែនការអនុវត្តគម្រោងសាងសង់រមណីយដ្ឋានមួយដែលមានទំហំ៧៥ហិកតាដែលកំពុងពិភាក្សា ដែលទីតាំងនោះស្ថិតនៅជិតតំបន់អង្គរ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែល បន្តថា មជ្ឈមណ្ឌលបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់យូណេស្កូ ក៏ ទទួលបានការសំណូមពរជាច្រើនពីភាគីទី៣ ដែលបង្ហាញពីការព្រួយបារម្ភរបស់ពួកគេផងដែរ។
យូណេស្កូ បានលើកឡើងទៀតថា នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គគណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួលអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ រមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្រ្តអង្គរ (ICC) ដែលបានប្រារព្ធឡើងកាលពីថ្ងៃទី២៦ និង២៧ ខែមករា ក៏បានពិភាក្សាយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់លើគម្រោងនេះផងដែរ ក្នុងនោះ អ្នកជំនាញក្នុងវិស័យអភិរក្សនិងអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព ក៏បានបង្ហាញការមិនគាំទ្រចំពោះគម្រោងសាងសង់នេះដែរ។
អង្គការនេះបានលើកឡើងថា៖ «រយៈចម្ងាយកៀកគ្នាទៅនឹងតំបន់ការពារ ក៏ដូចជាទំហំ វិសាលភាព និងផែនការសកម្មភាពរបស់គម្រោង អាចប៉ះពាល់ជាក់ស្តែងដល់គុណតម្លៃជាសកល ដែលប្រាសាទអង្គរវត្ត ត្រូវបានចុះបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់យូណេស្កូ។ រួមបញ្ចូលទាំងការកំណត់តំបន់ទេសភាពជុំវិញ បរិស្ថាន និងវត្ថុបុរាណដែលនៅសេសសល់ ដែលទាំងអស់នេះជាផ្នែកដ៏សំខាន់មួយនៃសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក»។
ទោះយ៉ាងណា យូណេស្កូ ថាខ្លួនកំពុងពិភាក្សាយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយអាជ្ញាធរកម្ពុជា ដែលបាននិងកំពុងធ្វើការជាបន្តបន្ទាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩២ ដើម្បីការពារតំបន់នោះនិងតំបន់ជុំវិញ តាមរយៈគណៈកម្មាធិការ អាយស៊ីស៊ីអង្គរ។
យូណេស្កូ ក៏បង្ហាញការជឿជាក់ដែរថា អាជ្ញាធរកម្ពុជានៅតែប្តេជ្ញាចិត្តពេញលេញក្នុងការអនុវត្តអនុសញ្ញាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ហើយនឹងធានាថា ការការពារតម្លៃជាសកលដ៏លេចធ្លោរបស់អង្គរ នៅតែជាចំណុចស្នូលនៃដំណើរការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តទាក់ទងនឹងទ្រព្យសម្បត្តិនិងតំបន់ជុំវិញ។
កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ ក្រុមហ៊ុន ណាហ្គាខប ដែលជាម្ចាស់និងប្រតិបត្តិករ ណាហ្គាវើល ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បានបង្ហាញផែនការអភិវឌ្ឍន៍រមណីយដ្ឋានដែលមិនមានល្បែង លើដីទំហំ៧៥ហិកតា ក្នុងទំហំទឹកប្រាក់វិនិយោគចំនួន៣៥០លានដុល្លារ នៅខេត្តសៀមរាប ដែលមានចម្ងាយប្រមាណ៥០០ម៉ែត្រ ខាងត្បូងតំបន់២នៃឧទ្យានបុរាណអង្គរដែលបានចុះបញ្ជីជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។
ក្នុងសេចក្តីប្រកាសរបស់ក្រុមហ៊ុន ណាហ្គាខប បញ្ជាក់ថា គោលបំណងគម្រោងសាងសង់រមណីយដ្ឋានសិប្បនិមិត្តនោះ ធ្វើឡើងដើម្បីលើកកម្ពស់តំបន់ប្រាសាទអង្គរវត្ត និងជួយបង្កើនចំនួនភ្ញៀវទេសចរទៅកាន់ខេត្តសៀមរាប។
សេចក្តីប្រកាសនោះបន្តទៀតថា គម្រោងនេះមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា «បឹងអង្គរដ៏អច្ឆរិយៈ» (Angkor Lake of Wonder) ដែលជាកន្លែងកម្សាន្តខ្នាតអន្តរជាតិ និងមានសណ្ឋាគារលំដាប់ខ្ពស់ ឧទ្យានទឹក សួនឧទ្យាន បច្ចេកវិទ្យា កន្លែងកម្សាន្តតាមដងទឹក និងកន្លែងប្រជុំធ្វើសន្និសីទ និងតាំងពិព័រណ៍ជាដើម ដែលគម្រោងនេះគ្រោងនឹងធ្វើរួចរាល់ក្នុងឆ្នាំ២០២៥។
ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញថា ការសាងសង់ទាំងអស់នៅតំបន់អង្គរ គឺទាល់តែមានការអនុញ្ញាតពីអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា។
លោកពន្យល់ថា៖ «គេមានការចែកមណ្ឌលណាដែលមិនឱ្យមានការសាងសង់ កន្លែងណាដែលគេអនុញ្ញាតឱ្យមានការសាងសង់ ហើយក្នុងតំបន់សៀមរាបហ្នឹង មុននឹងសង់អីត្រូវឆ្លងកាត់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា គេអនុញ្ញាតហើយ បានគេសង់ [..] ពេលគេប្រជុំ គេដាក់អាហ្នឹង [គម្រោង]ទៅ ព្រោះតំបន់អស់ហ្នឹងជាតំបន់យូណេស្កូកាន់កាប់ដែរ»។
អ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា លោក ឡុង កុសល មានប្រសាសន៍ថា គណៈកម្មការ អាយស៊ីស៊ីអង្គរ (ICC Angkor) ក៏បានលើកយកបញ្ហានេះមកពិភាក្សាជាមួយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាផងដែរ។
លោកបន្តថា អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា មានឆន្ទៈក្នុងការថែរក្សានិងចូលរួមដោយយកចិត្តទុកដាក់បំផុត ក្នុងការរក្សាតម្លៃលេចធ្លោជាសកលនៃរមណីយដ្ឋានអង្គរ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងនឹងមិនធ្វើអ្វីមួយឱ្យប៉ះពាល់ទៅដល់តម្លៃលេចធ្លោជាសកលនៃរមណីយដ្ឋានអង្គរទេ អ្វីដែលគេ [អង្គការ យូណេស្កូ] បានលើកឡើង គឺគ្រាន់តែបង្ហាញថា គេមិនបានគាំទ្រទៅលើគម្រោងនេះ»។
វីអូឌី មិនទាន់អាចសុំការបញ្ជាក់ពីតំណាងក្រុមហ៊ុន ណាហ្គាខប បានទេនៅថ្ងៃសុក្រនេះ។
នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី យល់ថា រាល់ការអភិវឌ្ឍឬក៏ការសាងសង់រមណីយដ្ឋានកម្សាន្តរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជនណាមួយ គួរតែមានការពិភាក្សាឱ្យបានលម្អិត ជាពិសេសត្រូវសិក្សាផលប៉ះពាល់ទៅលើផ្នែកបរិស្ថាន វប្បធម៌ និងសង្គម ខណៈនៅតំបន់ឧទ្យានអង្គរ មានប្រាសាទជាច្រើន និងត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។
លោកបន្តថា៖ «យើងមិនប្រឆាំងការអភិវឌ្ឍទេ ក៏ប៉ុន្តែសុំឱ្យការអភិវឌ្ឍហ្នឹងធ្វើឡើងនៅក្នុងគោលដៅមួយដែលមនុស្សគ្រប់គ្នា ជាពិសេសសាធារណជនទទួលបានប្រយោជន៍រួម ឱ្យលក្ខណៈយូរអង្វែង មាននិរន្តរភាព ហើយមិនប៉ះពាល់ទៅដល់បេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ អ៊ីចឹងគួរតែមានការជជែកគ្នា ហើយស្ដាប់អ្នកជំនាញមើលថា តើគេគិតយ៉ាងម៉េច? ហ្នឹងជាគោលការណ៍រួម»។
លោកផ្តល់ជាយោបល់ថា៖ «មិនគួរមានគម្រោងសាងសង់ទាំងឡាយណាដែលនៅក្នុងតំបន់អង្គរហ្នឹងទេ ហើយជាពិសេសគម្រោងដែលគេ [គម្រោងក្រុមហ៊ុន ណាហ្គាខប] ស្នើសុំ គឺមានចម្ងាយកៀកពេកទៅហ្នឹងតំបន់អង្គរវត្ត […] ខ្ញុំគិតថា គួរតែមានការពិភាក្សាលម្អិតជាមួយនឹង UNESCO ក៏ដូចជា ICC ដែលធ្វើការរឿងហ្នឹង ដើម្បីសិក្សាពីលទ្ធភាព ហើយសំខាន់ជាងគេគឺផលប៉ះពាល់ហ្នឹង។ មួយវិញទៀត អ្វីដែលខ្ញុំបារម្ភខ្លាំង ដែលគេហៅ[ថា] ទំនាស់ផ្នែកសតិអារម្មណ៍របស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ប្រសិនបើតំបន់អង្គរប៉ះពាល់»។
រមណីដ្ឋានអង្គរ ត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នៅថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩២។
បើតាមអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា តំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ឬ ឧទ្យានអង្គរ គ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដី៤០១គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ដែលមាន១១២ភូមិ ២១ឃុំ/សង្កាត់ និង៥ស្រុក/ក្រុង ហើយជាតំបន់មានទេសភាពវប្បធម៌ វាលស្រែធំល្វឹងល្វើយ ប្រាង្គប្រាសាទលាយឡំជាមួយភូមិដ្ឋានអ្នកស្រុករស់នៅ៕
