រោងចក្រចំនួន៤ ក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនាខេត្តព្រះសីហនុ កាលពីឆ្នាំមុន ត្រូវដាក់ក្រោមការស៊ើបអង្កេត ឬត្រូវបានរកឃើញថានាំចេញក្តារប៉ាកេ (កុងផ្លាកេ) ក្តារបន្ទះ ក្បាលបំពង់ទុយោ និងគ្រឿងសង្ហារឹម ដែលជារបស់ចិនយកទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ប៉ុន្តែបែរជាដាក់ថាផលិតនៅកម្ពុជា។ នេះបើយោងតាមភ្នាក់ងារគយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
ក្រុមហ៊ុនចំនួន២ ក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនទាំង៤ ដែលបានឆ្លើយតបនឹងការសាកសួររបស់ វីអូឌី នៅដើមសប្តាហ៍នេះ បានច្រានចោលការរកឃើញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ប៉ុន្តែអ្នកជំនាញពាណិជ្ជកម្ម បានព្រមានថា ប្រទេសកម្ពុជាអាចត្រូវបានដាក់ចូលក្នុងបញ្ជីឃ្លាំមើល ប្រសិនបើមានករណីច្រើនបន្ថែមទៀតត្រូវបានរកឃើញ ដែលការណ៍នេះអាចប៉ះពាល់ដល់ការនាំចេញទំនិញដែលផលិតនៅកម្ពុជាពិតប្រាកដ។
ការផ្ទេរម្ចាស់ទំនិញ កើតឡើងនៅពេលដែលរោងចក្របាននាំចូលផលិតផលសម្រេច ហើយនាំចេញផលិតផលនោះដោយកុហកថា ខ្លួនជាអ្នកផលិតផ្ទាល់ ដើម្បីឱ្យរោងចក្រដើមចៀសផុតពីកាតព្វកិច្ចពន្ធ។
អំឡុងពេលសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកជាមួយចិន ក្រុមហ៊ុនចិនមួយចំនួនត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាបានរកមធ្យោបាយដើម្បីចៀសពីការបង់ពន្ធដ៏ច្រើន តាមរយៈការស្វែងរកប្រទេសណាមួយក្នុងតំបន់ដើម្បីផ្ទេរទំនិញ។
កាលពីសប្តាហ៍មុន គយសហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រកាសពីការរកឃើញថា ក្រុមហ៊ុន ហាយឃ្រីក ផ្លមប៊ីង (HICREEK PLUMBING) ក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស សានដុង សាន់សែល នាខេត្តស្វាយរៀង មានជាក់ពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្ទេរទុយោទឹក និងក្បាលបំពង់ទុយោ របស់ចិន ដោយដាក់ថា«ផលិតនៅកម្ពុជា» ហើយបាននាំចេញទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក។
ក្រុមស៊ើបអង្កេតរបស់អាមេរិកបានទៅដល់ទីតាំងរោងចក្រ ហើយរកឃើញថា ម៉ាស៊ីនសម្រាប់ផលិតរុំព័ទ្ធដោយសំបុកពីងពាង ស្ងួត ដែលមើលទៅជាម៉ាស៊ីនដែលមិនប្រើប្រាស់សោះ។
ឯកសាររបស់ភ្នាក់ងារគយសហរដ្ឋអាមេរិក បង្ហាញថា នៅឆ្នាំ២០២០ ក្រុមហ៊ុនចំនួន៤ផ្សេងទៀត ក៏ត្រូវបានដាក់ឱ្យស្ថិតនៅក្រោមការស៊ើបអង្កេត ឬត្រូវបានរកឃើញដូចករណីរោងចក្រហាយឃ្រីក ផ្លមប៊ីង ដែរ ដោយក្រុមហ៊ុនទាំង៤នោះបាននាំក្តារប៉ាកេ និងក្តារបន្ទះក្បាលបំពង់ទុយោ និងគ្រឿងសង្ហារឹម ដែលជារបស់ចិន ចេញពីតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ។
ក្រុមហ៊ុន ខេខេអេហ្វអេហ្វ បេន (KKFF BEND), អិលប៊ី វូដ (LB WOOD), និងខេមបូឌាន ហេបភី ហូម វូដ ប្រដាក់ (CAMBODIAN HAPPY HOME WOOD PRODUCTS) ត្រូវបានរកឃើញថា បានពាក់ព័ន្ធក្នុងការផ្ទេរទំនិញចិន ខណៈក្រុមហ៊ុន ខេមបូឌាន ហ្គោលដេន ខស វូដ ប្រដាក់ (CAMBODIAN GOLDEN COAST WOOD PRODUCTS) ត្រូវដាក់ក្រោមការស៊ើបអង្កេតកាលពីខែធ្នូ ក្រោមការចោទប្រកាន់ថា បានផ្ទេរគ្រឿងសង្ហារឹមដែលធ្វើពីឈើផលិតនៅចិន។
ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩ បានសម្រេចឱ្យក្រុមហ៊ុន ខេមបូឌាន ហ្គោលដេន ខស វូដ ប្រដាក់ ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ដំណើរការរោងចក្រផលិតគ្រឿងសង្ហារឹមដែលមានតម្លៃ៥,៥លានដុល្លារ ហើយអាចផ្តល់ការងារចំនួន៥៦៥កន្លែងដល់ពលរដ្ឋក្នុងតំបន់។
ឯកសារចេញកាលពីឆ្នាំមុន ភ្នាក់ងារគយសហរដ្ឋអាមេរិក លើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុន ខេខេអេហ្វអេហ្វ បេន មិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណូមពរក្នុងការផ្តល់នូវព័ត៌មានដល់ភាគីអាមេរិកឡើយ ខណៈការចុះទៅស៊ើបអង្កេតនៅនឹងកន្លែងរកឃើញវត្ថុធាតុដើមតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ដែលមានន័យថា មិនដែលមានការផលិតកើតមានឡើងក្នុងរោងចក្រនោះឡើយ។
ដោយឡែក កម្មករបានប្រាប់ថា ក្បាលទុយោភាគច្រើនត្រូវបានដឹកយកមកពីខាងក្រៅ ហើយត្រូវបានវេចខ្ចប់ដោយកម្មករក្រុមហ៊ុន ខេខេអេហ្វអេហ្វ បេន។
ក្រុមហ៊ុនចិន និងអ្នកនាំចូលទំនិញទាំងនោះទៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានជំទាស់នឹងការចោទប្រកាន់របស់ភ្នាក់ងារគយអាមេរិក ប៉ុន្តែគយអាមេរិកបានប្រើកង្វះខាតនៃការឆ្លើយតបរបស់ក្រុមហ៊ុន ខេខេអេហ្វអេហ្វ បេន ជាទឡ្ហីករណ៍ក្នុងការចោទប្រកាន់នេះ។
គយអាមេរិក បានលើកឡើងថា ការមិនឆ្លើយតបរបស់ក្រុមហ៊ុន ខេខេអេហ្វអេហ្វ បេន គឺស្មើនឹងថា ក្រុមហ៊ុននេះមិនមែនជាអ្នកផលិតទំនិញដែលបាននាំចេញ។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ លទ្ធផលនៃការស៊ើបអង្កេតទៅលើក្រុមហ៊ុន អិលប៊ី វូដ និង ខេមបូឌាន ហេបភី ហូម វូដ ប្រដាក់ ដែលបានចេញកាលពីខែមិថុនាឆ្នាំមុន បង្ហាញថា ក្រុមហ៊ុនទាំង២នេះ បានឆ្លើយតបទៅនឹងសំណើរបស់គយអាមេរិក ប៉ុន្តែព័ត៌មានដែលបានផ្តល់ឱ្យនោះមិនមានភាពពេញលេញ ហើយព័ត៌មានមួយចំនួនទៀតមិនបានផ្តល់ឱ្យ ព្រោះវាជាព័ត៌មានរសើបទាក់ទងនឹងការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម។ ប៉ុន្តែលទ្ធផលនៃការស៊ើបអង្កេតបានសរុបថា ក្រុមហ៊ុនទាំង២ពិតជាបានជួយសម្រួលការផ្ទេរទំនិញមកពីចិនមែន។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមហ៊ុន អិលប៊ី វូដ បដិសេធថា ខ្លួនមិនបានពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្ទេរក្តារប៉ាកេ និងក្តារបន្ទះ ពីចិនមកកម្ពុជា ហើយនាំចេញទៅអាមេរិកនោះទេ។
ក្រុមហ៊ុន អិលប៊ី វូដ បានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះថា៖ «យើងមានការកត់ត្រាថា យើងកំពុងផលិតដោយស្របច្បាប់នៅកម្ពុជា។ គយអាមេរិកបានសម្រេចតាមតែទំនើងចិត្ត»។
ក្រុមហ៊ុននេះបានបន្ថែមថា ពេលនេះខ្លួនក៏បានឈប់ផលិតក្តារប៉ាកេដែរ ហើយក៏ប្តឹងជំទាស់ប្រឆាំងនឹងការរកឃើញរបស់គយអាមេរិក ទៅតុលាការពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិរួចរាល់ហើយ។ យើងមានកំណត់ត្រាមួយដែលបង្ហាញថា យើងកំពុងផលិតស្របច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ក្រុមហ៊ុនបាននិយាយថា គយអាមេរិកបានធ្វើការសម្រេចចិត្តតាមអំពើចិត្ត ដោយបន្ថែមថា ឥលូវនេះខ្លួនបានឈប់ផលិតក្តារបន្ទះ ហើយកំពុងធ្វើការសម្រេចចិត្តនៅក្នុងតុលាការពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
លោក ម៉ាក ហ្សិន (Mark Shen) អ្នកចាត់ការទូទៅនៃក្រុមហ៊ុន ខេមបូឌាន ហេបភី ហូម វូដ ប្រដាក់ បាននិយាយថា ករណីនេះមិនទាន់បញ្ចប់នៅឡើយទេ ខណៈដែលក្រុមហ៊ុននាំចូលសហរដ្ឋអាមេរិក កំពុងប្តឹងតវ៉ា។
លោក ម៉ាក ហ្សិន បានបន្តថា៖ «ឆាប់ៗនេះ ខ្ញុំជឿជាក់ថា យើងអាចឈ្នះ»។
លោកបានឱ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុនបានលក់ទ្រព្យទាំងអស់ ហើយបានផ្លាស់ទៅវៀតណាមហើយពេលនេះ។
សេដ្ឋវិទូ ចាយ៉ាន ម៉េណន់ (Jayant Menon) អ្នកជំនាញពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ និងជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៅវិទ្យាស្ថាន ISEAS-Yusof Ishak របស់សិង្ហបុរី បានលើកឡើងតាមអ៊ីម៉ែលថា សហរដ្ឋអាមេរិកធ្លាប់បានរកឃើញថា វៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី និងហ្វីលីពីន ជាចំណុចស្នូលដែលប្រើសម្រាប់ផ្ទេរទំនិញ ដែលធ្វើឱ្យប្រទេសដទៃទៀតដូចជាកម្ពុជាជាដើមអនុវត្តន៍រឿងនេះដែរ។
លោក ចាយ៉ាន ម៉េណន់ បានសរសេរបន្តថា៖ «ប្រសិនបើទំហំនៃទំនិញដែលនាំចូលមកពីកម្ពុជា ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាទំនិញដែលផ្ទេរមកពីប្រទេសផ្សេងកាន់តែច្រើនដោយអាជ្ញាធរអាមេរិក នោះកម្ពុជាប្រឈមនឹងការដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីនោះដូចគ្នា ដែលការណ៍នេះអាចប៉ះពាល់ទាំងការនាំចេញទំនិញពិតប្រាកដដែលផលិតនៅកម្ពុជា និងទំនិញដែលត្រូវបានផ្ទេរ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ប៉ែន សុវិជាតិ បានឆ្លើយតបថា មន្រ្តីកម្ពុជាបាននិងកំពុងធ្វើការលុបបំបាត់ការផ្ទេរទំនិញបែបនេះ ដោយអះអាងថា បានជំរុញឱ្យក្រុមហ៊ុនទាំងអស់គោរពតាមច្បាប់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ហើយសហការជាមួយភ្នាក់ងារនានា រួមមាន គយអាមេរិកជាដើម។
លោកបានបន្ថែមថា កម្ពុជាកំពុងខិតខំបង្កើតម៉ាកផលិតផលដោយខ្លួនឯង ហើយបញ្ជាក់ថាកម្ពុជាប្រឆាំងដាច់ខាតនឹងការផ្ទេរទំនិញបែបនេះ។
តំណាងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសខេត្តព្រះសីហនុ បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃអង្គារម្សិលមិញថា ខ្លួនតែងតែជំរុញយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ឱ្យក្រុមហ៊ុនទាំងអស់ត្រូវគោរពឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួននូវច្បាប់កម្ពុជា ក៏ដូចជាច្បាប់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ និងប្រឆាំងជាដាច់ខាតរាល់ទង្វើល្មើសច្បាប់ទាំងឡាយ៕
