ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព និងសហគមន៍ ស្នើតុលាការទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់តំណាងសហគមន៍ដីធ្លីទាំងអស់ និងដោះលែងតំណាងសហគមន៍៣នាក់ឱ្យមានសេរីភាពវិញ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម ចុះថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១ របស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព និងសហគមន៍ចំនួន៨៨ ឱ្យដឹងថា មួយរយៈចុងក្រោយនេះ ពួកគេសង្កេតឃើញមានការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីសំណាក់អាជ្ញាធរ ការចោទប្រកាន់ និងចាប់ខ្លួនសកម្មជនដីធ្លី សកម្មជនបរិស្ថានជាច្រើននាក់ ពាក់ព័ន្ធនឹងបទចោទ «ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍» «ញុះញង់ឱ្យមានភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខសង្គម» និងបទល្មើសផ្សេងទៀត។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនិងសហគមន៍ទាំងនោះ រួមមាន សមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ អង្គការលីកាដូ មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា អង្គការវិទ្យាស្ថានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា និងសហគមន៍កសិករនៅតាមបណ្តាខេត្តផ្សេងៗទៀតជាដើម។
តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលនោះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព និងសហគមន៍ បានបង្ហាញការសោកស្ដាយនិងព្រួយបារម្ភចំពោះការចាប់ខ្លួនតំណាងសហគមន៍ដីធ្លីនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំចំនួន៣នាក់ និងការចោទប្រកាន់ទៅលើតំណាងសហគមន៍ដីធ្លីជាង៥០នាក់ទៀតនៅក្នុងខេត្តនេះនិងខេត្តកោះកុង។
តំណាងសហគមន៍ដីធ្លីទាំង៣នាក់នោះ រួមមាន លោក ផុន សុផល តំណាងសហគមន៍ជាំក្រវៀន ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ ក្រោមបទចោទ «សមគំនិតក្នុងអំពើញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តអំពើបង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម» ខណៈលោក សែម សាង និងលោក ហឿន ស៊ីនាត តំណាងសហគមន៍ស្រែប្រាំង ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩ និងខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ ដោយប្រឈមនឹងបទចោទជាច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងវិវាទដីធ្លីរវាងក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយនិងពលរដ្ឋ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលបានចាត់ទុកការចាប់និងឃុំខ្លួនតំណាងសហគមន៍ដីធ្លីទាំងនោះ ថាជាការគំរាមកំហែងដោយផ្ទាល់និងប្រយោលចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ ដោយគ្រាន់តែពួកគេធ្វើសកម្មភាពនិងប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លួនស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍លើកឡើងថា៖ «យើងខ្ញុំសង្ឃឹមថា រាជរដ្ឋាភិបាលនិងគោរពកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន ដើម្បីធានាសិទ្ធិក្នុងការបញ្ចេញមតិផ្អែកតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ»។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍សង្ឃឹមដែរថា៖ «សាលាដំបូងខេត្តត្បូងឃ្មុំ និងសាលាដំបូងខេត្តកោះកុង នឹងទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ទាំងអស់ទៅលើតំណាងសហគមន៍ដីធ្លីទាំងអស់ ព្រមទាំងលែងតំណាងសហគមន៍ទាំង៣នាក់ដែលកំពុងជាប់ឃុំ ឱ្យមានសេរីភាព ដើម្បីជួបជុំក្រុមគ្រួសារ និងបានបម្រើការងារសង្គមស៊ីវិល ក្នុងពេលដ៏ឆាប់នាពេលខាងមុខនេះ»។
ភរិយាលោក ផុន សុផល គឺអ្នកស្រី កម ចន្ត្រា បានស្នើឱ្យតុលាការដោះលែងប្ដីរបស់គាត់ឱ្យមានសេរីភាពវិញ ដោយថា ប្ដីគាត់មិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសដូចការចោទប្រកាន់ឡើយ។
អ្នកស្រីថា៖ «ខ្ញុំជួបការលំបាកច្រើន ព្រោះខ្ញុំជំពាក់គេផង ហើយអត់ពីគាត់ [ស្វាមីអ្នកស្រី] ទៅ ខ្ញុំពិបាកមែនទែន ព្រោះមានគាត់ បានគាត់រកបានបង់គេ បានសងគេ បានកូនប្រពន្ធចាយ សូម្បីរាល់ថ្ងៃកូនចូលរៀន ក៏ពិបាកអត់មានលុយឱ្យកូនទៅរៀនដែរ។ ខ្ញុំធ្វើអីអត់កើតទេ ព្រោះមានផ្ទៃពោះ ហើយខ្ញុំនៅជាមួយប្អូន ព្រោះខ្ញុំអត់មានម៉ែឪទេ កូនកំព្រា ខ្ញុំពឹងតែគាត់ហ្នឹង»។
អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តត្បូងឃ្មុំ លោក ថេង ជាង សុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយពាក់ព័ន្ធនឹងការស្នើរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន ចាត់ទុកការស្នើនេះថាជារឿងនយោបាយ។
លោកថា៖ «នេះជាការងារតុលាការ អ៊ីចឹងទេ គាត់ស្នើទៅតុលាការ ជានីតិវិធីច្បាប់ វាម៉េចមានឥទ្ធិពលក្នុងការជួយដល់ជនជាប់ចោទបាន ទាល់គាត់ចូលក្នុងដំណើរនីតិវិធីតុលាការ ដើម្បីការពារជនជាប់ចោទតាមផ្លូវច្បាប់។ បើគាត់យល់ថា ការចោទហ្នឹងវាមិនត្រឹមត្រូវ អាហ្នឹងគាត់ធ្វើការការពារខ្លួនទៅ រកភស្តុតាងដោះបន្ទុកឱ្យរឹងមាំទៅ ដើម្បីបញ្ជាក់ថា យើងមិនមានពិរុទ្ធដូចការចោទ។ បើគ្រាន់តែស្នើអ៊ីចឹង ឱ្យឮតែសំឡេង ដើម្បីចំណេញរូបភាពនយោបាយអ៊ីចឹង ជាផ្លូវច្បាប់ វាអត់ត្រឹមត្រូវ វាការពារអត់កើត»។
កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) ដែលជាអង្គការមួយដែលបានចូលរួមចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះ ក៏បានទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលនិងក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនឈប់ប្រើប្រព័ន្ធតុលាការនិងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ គំរាមក្រុមអ្នកមានជម្លោះដីធ្លី។
ការស្នើនេះធ្វើឡើងខណៈអង្គការនេះរកឃើញថា កសិករប្រមាណ១ ៨០០គ្រួសារ បានបាត់បង់ដីស្រែចម្ការ ពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាស់ដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន៥ ដែលទទួលបានដីសម្បទានពីរដ្ឋាភិបាលសម្រាប់វិនិយោគ។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សមួយនេះនិយាយថា ការរំលោភបំពានដីធ្លីដែលមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធ គឺជាបញ្ហាមួយក្នុងចំណោមបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនានា ដែលកើតឡើងជាញឹកញាប់ក្នុងយុគសម័យទំនើបបច្ចុប្បន្ន៕
