រដ្ឋាភិបាលសម្រេចកាត់ដីបឹងតាមោកជាង២២ហិកតាឱ្យទៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត្រនិងគ្រួសារអាវុធហត្ថ ដែលករណីនេះធ្វើឱ្យសង្គមស៊ីវិលមានក្តីបារម្ភ ខណៈផ្ទៃបឹងធម្មជាតិមួយនេះកាន់តែរួមតូចទៅៗ។
កាលពីដើមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចេញអនុក្រឹត្យស្ដីពីការកំណត់ផ្ទៃ«បឹងតាមោក»ជាសម្បតិ្តរបស់រដ្ឋ ដែលមានផ្ទៃដីសរុបប្រមាណ៣ ២៣៩ហិកតា សម្រាប់ស្តុកទឹកកខ្វក់និងរំដោះទឹកចេញពីរាជធានីភ្នំពេញ។
ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨ ដល់ឆ្នាំ២០២០ ផ្ទៃបឹងតាមោកជាង៨០០ហិកតាហើយត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកាត់និងដោះដូរទៅឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋនិងក្រុមហ៊ុនឯកជន សម្រាប់សាងសង់អគារនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗ។
យោងតាមលិខិតរបស់រដ្ឋលេខាធិការទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ឈួន សុធី ដែលផ្ញើទៅរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងធនធានទឹក ក្រសួងរៀបចំដែនដី ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ បានលើកឡើងថា ចំពោះសំណើដែលក្រសួងនិងស្ថាប័នទាំងនោះស្នើសុំកាត់ដីទំហំ២០ហិកតា ចេញពីផ្ទៃដីបឹងតាមោក (បឹងកប់ស្រូវ) ក្នុងសង្កាត់គោករកា ខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញ ប្រគល់ឱ្យក្រសួងសុខាភិបាល ដើម្បីរៀបចំសាងសង់សាខាមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត្រនោះ រដ្ឋាភិបាលសម្រេចអនុញ្ញាត។
ដោយឡែក លិខិតមួយទៀតរបស់លោក កែន សត្ថា ផ្ញើទៅរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាក់ព័ន្ធនិងរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ បានលើកឡើងដែរថា ចំពោះសំណើដែលក្រសួងនិងស្ថាប័នទាំងនោះស្នើសុំកាត់ឆ្វៀលដីជាង២ហិកតាចេញពីផ្ទៃដីបឹងតាមោក ក្នុងសង្កាត់ព្រែកព្នៅ ខណ្ឌព្រែកព្នៅ ទៅឱ្យគ្រួសារកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេសចំនួន១៦គ្រួសារដើម្បីគ្រប់គ្រងជាកម្មសិទ្ធិនោះ រដ្ឋាភិបាលក៏សម្រេចអនុញ្ញាតដែរ។
ពាក់ព័ន្ធរឿងនេះ វីអូឌី មិនទាន់អាចសុំការឆ្លើយតបពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល លោកស្រី ឱ វណ្ណឌីន និងអគ្គនាយកមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត លោក ឈាង រ៉ា បានទេ នៅថ្ងៃចន្ទនេះ។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ម៉េត មាសភក្ដី មានប្រសាសន៍ថា មុននឹងសម្រេចកាត់ផ្ទៃបឹងតាមោកប្រគល់ឱ្យបុគ្គលនិងស្ថាប័នរដ្ឋនោះ លោកថា រដ្ឋាភិបាលបានសិក្សាពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថានរួចហើយ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងការរក្សាផ្ទៃបឹងទុកប៉ុន្មានហិកតាដើម្បីរំដោះទឹកនោះ លោក ភក្ដី សុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយចំពោះរឿងនេះ។
លោកថា៖ «ការសម្រេចកាត់ និងកែសម្រួលដីឬផ្ទៃបឹងណាមួយ ដើម្បីធ្វើកិច្ចអីណាមួយអីហ្នឹង ប៉ុន្មានសម្រាប់ការងាររបស់ខាងកងទ័ព អាហ្នឹងជាការសម្រេចរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាល មិនមែនជាការសម្រេចរបស់រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ។ អ៊ីចឹងយើងអត់អាចសម្រេចខ្លួនឯង ត្រូវទុកប៉ុន្មាន ប៉ុន្តែគ្រាន់តែចង់ជម្រាបថា រាល់ការសម្រេចពាក់ព័ន្ធនឹងផ្ទៃបឹងទាំងអស់សុទ្ធមានតែមានការសិក្សាអំពីផលប៉ះពាល់ បរិស្ថាន និងការរំដោះទឹកអីផ្សេងៗហើយ»។
នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោកស្រី ចក់ សុភាព បង្ហាញការខកចិត្តចំពោះការសម្រេចកាត់ផ្ទៃបឹងតាមោកបន្ថែមទៀត ខណៈឆ្នាំ២០១៨ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលក៏ធ្លាប់ថ្លែងថា បឹងតាមោកនឹងមិនត្រូវលុបឡើយ។
លោកស្រីថា៖ «ខ្ញុំមើលទៅវាជារឿងគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ព្រោះថា បឹងតាមោកនេះមានទំហំធំធេង ហើយយើងគួរតែរក្សាទុកជាតំបន់ធម្មជាតិ ហើយជាទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រទប់ទល់នឹងគ្រោះមហន្តរាយផ្សេងៗ ហើយយើងឃើញកាលពីឆ្នាំទៅ យើងបានឆ្លងកាត់គ្រោះមហន្តរាយទីក្រុងច្រើនកន្លែងមែនទែន»។
ករណីនេះ លោកស្រីស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលឱ្យបង្ហាញលទ្ធផលសិក្សាពីផលប៉ះពាល់ឱ្យសាធារណជនបានដឹង ដោយលោកស្រីសង្កេតឃើញថា ចាប់ពីឆ្នាំ២០២០កន្លងមក រដ្ឋាភិបាលបានកាត់ផ្ទៃបឹងតាមោកជាបន្តបន្ទាប់ ដែលធ្វើឱ្យបឹងធម្មជាតិមួយនេះចេះតែរួមទៅៗ។
លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «បើសិនជាយើងនៅតែលុបជាបន្តបន្ទាប់ ដោយមិនមានការបង្ហាញការសិក្សានូវផលជះប៉ះពាល់បែបណា? ហើយមូលហេតុអីបានជាដីសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ វាលែងទៅជាប្រយោជន៍របស់សាធារណៈហ្នឹង ហើយត្រូវបានបម្លែងទៅជាដីឯកជនរបស់រដ្ឋ? នេះជាចំណុចមួយដែលយើងចង់ដឹង ក្នុងនាមយើងជាពលរដ្ឋ ជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលយើងមើលឃើញកន្លងមកមានការលុបបឹង ទន្លេ សមុទ្រ បន្តបន្ទាប់នេះអ៊ីចឹង យើងមិនដឹងចក្ខុវិស័យអភិឌ្ឍន៍ដោយចីរភាពបែបណាទេ»។
របាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយដោយសមាគមធាងត្នោត កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ បង្ហាញថា បឹងធម្មជាតិទាំងអស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ កំពុងប្រឈមនឹងការចាក់ដីលុបអស់ទាំងស្រុង។ របាយការណ៍បញ្ជាក់ថា គិតចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩០មក បឹងចំនួន១៦ហើយត្រូវបានចាក់ដីលុបទាំងស្រុង ខណៈបឹងចំនួន១០ទៀតត្រូវគេចាក់លុបមួយផ្នែកៗជាបណ្ដើរៗ៕
