សកម្មជនបក្សប្រឆាំង២រូប ក្នុងចំណោមសកម្មជននិងអ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំង១១រូបផ្សេងទៀត ត្រូវបានតុលាការចោទសួរពីការចូលរួមរបស់ពួកគេក្នុងចលនាសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយមេបក្សប្រឆាំងនៅឯក្រៅប្រទេស និងការជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងគម្រោងវិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញរបស់មេបក្សប្រឆាំងកាលពីឆ្នាំមុន។
សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនៅថ្ងៃនេះ បានបើកសវនាការជំនុំជម្រះសំណុំរឿងអតីតមេដឹកនាំសកម្មជន និងអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងចំនួន២១នាក់ ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទ «រួមគំនិតក្បត់» «ញុះញង់ឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម» និង «ញុះញង់យោធិនមិនឱ្យស្ដាប់បង្គាប់»។
ប៉ុន្តែមានតែសកម្មជននិងអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន១៣នាក់ប៉ុណ្ណោះ ត្រូវបាននាំទៅចូលរួមសវនាការនៅព្រឹកនេះ ខណៈមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់របស់បក្សប្រឆាំង រួមមាន លោក សម រង្ស៊ី អ្នកស្រី ជូ ឡុងសូម៉ូរ៉ា អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ លោក នុត រំដួល លោក អេង ឆៃអេង ជាដើម មិនមានវត្តមានឡើយ។
ក្នុងសវនាការព្រឹកនេះ តុលាការបានចោទតែសកម្មជន២រូបប៉ុណ្ណោះ មានលោក ឡុង ផារី អតីតប្រធានប្រតិបត្តិគណបក្សប្រឆាំងនៅស្រុកកំពង់ត្របែក ខេត្តព្រៃវែង និងអតីតអ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំងមកពីខេត្តព្រៃវែង លោក និន ឃាង។
ក្នុងបន្ទប់សវនាការ ចៅក្រមជំនុំជម្រះ លោក រស់ ពិសិដ្ឋ និងតំណាងអយ្យការ លោក សេង លៀង បានសួរទៅលោក ឡុង ផារី ថា បានដឹងពីផែនការនិងបានចូលរួមក្នុងចលនាសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយលោក សម រង្ស៊ី នៅឯក្រៅប្រទេសដែរឬយ៉ាងណា។
ក្រៅពីសួរដេញដោលពីការបង្កើតចលនានេះហើយ ចៅក្រមនិងតំណាងអយ្យការបានសួរលោក ឡុង ផារី ជុំវិញការកៀរគរអ្នកគាំទ្រនិងសកម្មជនផ្សេងទៀតឱ្យទៅទទួលលោក សម រង្ស៊ី នៅថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកាផងដែរ។
ឈរក្នុងរង្វង់ក្រចកសេះ ពាក់ខោអាវស្លាទុំ អតីតប្រធានប្រតិបត្តិស្រុកកំពង់ត្របែក លោក ឡុង ផារី បានប្រាប់ទៅតុលាការថា ចាប់តាំងពីតុលាការកំពូលរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោកក៏ឈប់ធ្វើសកម្មភាពនយោបាយដែរ។ ចំពោះការបង្កើតចលនាសង្គ្រោះជាតិក្រៅប្រទេស និងផែនការចលនានេះ លោក ឡុង ផារី អះអាងថា លោកបានដឹងបន្ទាប់ពីលោក សម រង្ស៊ី ឡើងថ្លែងតាមសារព័ត៌មាន។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការកៀរគរគ្នាវិញ លោក ឡុង ផារី និយាយថា លោកមិនដែលជួបឬទទួលបញ្ជាពីអតីតតំណាងរាស្រ្តខេត្តព្រៃវែង លោក ហេង ដាណារ៉ូ នោះទេ ចាប់តាំងពីគណបក្សប្រឆាំងត្រូវបានរំលាយនៅឆ្នាំ២០១៧មក។
លោកបញ្ជាក់ថា មុនថ្ងៃវិលត្រឡប់របស់លោក សម រង្ស៊ី មកកម្ពុជា ប្រធានប្រតិបត្តិគណបក្សសង្គ្រោះជាតិខេត្តព្រៃវែង លោក ប៉ែន សំអូន បានទូរសព្ទឱ្យលោកប្រមូលសកម្មជននិងអ្នកគាំទ្រទៅទទួលលោក សម រង្ស៊ី នៅថ្ងៃ៩វិច្ឆិកាដែរ ប៉ុន្តែលោកមិនអនុវត្តតាម ព្រោះជាប់រកស៊ី ហើយថាខ្លួនក៏ឈប់រវល់នឹងគណបក្សនយោបាយដែរ។
លោក ឡុង ផារី និយាយ៖ «ខ្ញុំបានដឹងការបង្កើតនិងផែនការចលនាសង្គ្រោះជាតិនៅក្រៅប្រទេស បន្ទាប់ពីចូលផឹកកាហ្វេ ឮប្រជាពលរដ្ឋនិយាយ និងតាមសារព័ត៌មាន ខ្ញុំស្ដាប់អាស៊ីសេរី។ ហើយដំណឹងវិលត្រឡប់របស់លោក សម រង្ស៊ី ក៏ខ្ញុំបានទទួលតាមសារព័ត៌មានដែរ។ មុនពេលរំលាយគណបក្ស ខ្ញុំបានជួបលោក ហេង ដាណារ៉ូ ម្ដង ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីតុលាការរំលាយគណបក្ស ខ្ញុំមិនបានជួប ហើយក៏មិនដែលនិយាយទូរសព្ទជាមួយដែរ។ ខ្ញុំបាននិយាយជាមួយ ប៉ែន សំអូន តាមទូរសព្ទឱ្យខ្ញុំកៀរគរគ្នាទៅទទួលលោក សម រង្ស៊ី ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនបានធ្វើតាមទេ»។
ចៅក្រមនិងតំណាងអយ្យការក៏បានសួរអតីតអ្នកគាំទ្របក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក និន ឃាង បែបនេះផងដែរ ប៉ុន្តែលោក និន ឃាង បានបដិសេធ ដោយថា លោកមិនបានចូលរួមជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅក្រៅប្រទេស និងមិនបានចូលរួមក្នុងគម្រោងវិលត្រឡប់មកវិញរបស់លោក សម រង្ស៊ី ទេ។
លោក ឡុង ផារី អាយុ៥៨ឆ្នាំ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួននៅក្នុងហាងកាហ្វេមួយកន្លែងនៅម្ដុំផ្សារអូរឫស្សី កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំនេះ។
ក្រោយពីសាកសួរលោក ឡុង ផារី និងលោក និន ឃាង អស់ពេញមួយព្រឹក ចៅក្រមបានសម្រេចលើកពេលសវនាការជំនុំជម្រះសំណុំរឿងអតីតមេដឹកនាំ សកម្មជន និងអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងចំនួន២១នាក់ ទៅធ្វើនៅថ្ងៃទី២២ ខែមករា ឆ្នាំក្រោយនេះ។
ប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិដីធ្លីនៅសមាគមអាដហុក លោក នី សុខា ដែលបានតាមដានស្ដាប់សវនាការនាថ្ងៃនេះដែរ ជំរុញតុលាការធ្វើយ៉ាងម៉េចអនុញ្ញាតឱ្យអតីតមេដឹកនាំនិងមន្ត្រីរបស់បក្សប្រឆាំងមកចូលបំភ្លឺ ជាជាងធ្វើការសាកសួរសកម្មជននិងអ្នកគាំទ្រពាក់ព័ន្ធនឹងចលនាគណបក្សប្រឆាំងបង្កើតនៅក្រៅប្រទេស។
លោក នី សុខា មានប្រសាសន៍ថា៖ «អ៊ីចឹង បើសិនជាសវនាការទៅដល់មេដឹកនាំគណបក្សធំៗ អាហ្នឹងខ្ញុំគិតថា ប្រហែលជាអាចមានការសួរដេញដោលបានច្បាស់លាស់ជាងនេះ ពីព្រោះនៅក្នុងកម្រិតពួកគាត់ មានការចូលរួមនិងយល់ដឹងគម្លាតឆ្ងាយពីរចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំធំៗ។ គាត់មិនអាចដឹងបានទាំងអស់ទេ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើយើងចង់ឱ្យមានការដេញដោលរឿងហ្នឹងបានច្បាស់លាស់ ខ្ញុំគិតថា បើសិនជាអាចអនុញ្ញាតឱ្យមេបក្សធំៗដែលគាត់កំពុងជាប់ចោទដែរ មកឆ្លើយចំពោះមុខតុលាការ ហើយមកដេញដោលគ្នា ខ្ញុំថា អាហ្នឹងវាជារឿងល្អ វាអាចធ្វើឱ្យរឿងហ្នឹង ជ្រះស្រឡះបាន»។
បើតាមលោក សំ សុគង់ មេធាវីមួយក្នុងចំណោមមេធាវី៣រូបទៀតដែលការពារក្ដីឱ្យសកម្មជនបក្សប្រឆាំង បានឱ្យដឹងថា ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ២០២០មក មានអតីតសកម្មជននិងអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងជិត៣០នាក់ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចនិងតុលាការសម្រេចឃុំខ្លួន ដោយចោទប្រកាន់ពីបទ «រួមគំនិតក្បត់» និង «ញុះញង់»៕
