តុលាការសាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប សម្រេចផ្តន្ទាទោសយុវជនចំនួន២នាក់ដែលច្រៀងចម្រៀងរ៉េបរិះគន់បញ្ហាសង្គម ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារពីបទ «ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍» តាមមាត្រា៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
យុវជនទាំងពីរនាក់ដែលមានឈ្មោះ គា សុគុណ អាយុ២២ឆ្នាំ និង ឡុង ពុទ្ធារ៉ា អាយុ១៧ឆ្នាំ ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនកាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ ក្រោយពីពួកគេច្រៀងចម្រៀងរ៉េប (Rap) បង្ហោះតាមបណ្ដាញសង្គម រៀបរាប់ពីការឈឺចាប់រឿងអយុត្តិធម៌សង្គម សេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះ ពលរដ្ឋចំណាកស្រុក បញ្ហាព្រំដែន និងសង្គមជាតិទន់ខ្សោយ ជាដើម។
អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប លោក យិន ស្រាង មានប្រសាសន៍ថា ចៅក្រមសាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប នៅថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០នេះ បានសម្រេចផ្ដន្ទាទោសយុវជន គា សុគុណ ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ១ឆ្នាំ ៦ខែ ដោយត្រូវអនុវត្តទោសជាប់ពន្ធនាគារ ១ឆ្នាំ និងទោសនៅសល់ត្រូវបានព្យួរ។
សម្រាប់យុវជនមួយរូបទៀត ឈ្មោះ ឡុង ពុទ្ធារ៉ា អ្នកនាំពាក្យរូបនេះថា ត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ៥ខែ ដោយកំពុងអនុវត្តទោស ៣ខែ ១៣ថ្ងៃ និងទោសនៅសល់ត្រូវបានព្យួរ ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «គា សុគុណ ត្រូវបានផ្តន្ទាទោសដាក់គុក១ឆ្នាំ៦ខែ តែអនុវត្តទោសពន្ធនាគារ១ឆ្នាំ។ ឡុង ពុទ្ធារ៉ា ដាក់គុក៥ខែ តែអនុវត្ត ៣ខែ១៣ថ្ងៃ»។
អ្នកស្រី គា ចាន់ណា ជាបងស្រីរបស់យុវជន គា សុគុណ បានថ្លែងថា គ្រួសាររបស់គាត់មានការសោកស្តាយចំពោះការសម្រេចរបស់តុលាការ និងចាត់ទុកការសម្រេចបែបនេះថាជារឿងអយុត្តិធម៌សម្រាប់ប្អូនប្រុសរបស់អ្នកស្រី ខណៈអ្នកស្រីថា ប្អូនប្រុសរបស់គាត់ពុំបានប្រព្រឹត្តដូចការចោទប្រកាន់។
អ្នកស្រីបានបន្តថា៖ «ក្នុងនាមគាត់ជាអ្នកស្រឡាញ់ជាតិ និងចង់ជួយដល់សង្គមជាតិ ហើយចង់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបានយល់ដឹង ខ្ញុំគិតថា អាជ្ញាធរគួរយកប្អូនប្រុសរបស់ខ្ញុំមកអប់រំនិងណែនាំបន្ថែម ប៉ុន្តែបែរជាមិនលើកស្ទួយ ថែមទាំងបំបាក់ស្មារតី ដែលធ្វើឱ្យបាក់ទឹកចិត្តនិងបំបាក់ស្មារតី»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូប្រចាំខេត្តសៀមរាប លោក សរ វណ្ណារ៉ា មានប្រសាសន៍ថា ការច្រៀងចម្រៀងរ៉េបរបស់យុវជនទាំងពីររូបនេះ ជាសិទ្ធក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់ពួកគាត់ ក៏ប៉ុន្តែភាគីខាងក្រសួងព័ត៌មានយល់ថា ការបញ្ចេញមតិនេះបានប៉ះពាល់ទៅលើ សន្តិសុខសង្គម។
លោកយល់ថា៖ «ការដែលយើងធ្វើបែបនេះ [តុលាការសម្រេចផ្តន្ទាទោសលើយុវជនទាំងពីររូបនេះ] ដូចជាបិទសិទ្ធិសេរីភាពប្រជាពលរដ្ឋផ្សេងទៀតមិនឱ្យបញ្ចេញមតិ និងធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការភ័យខ្លាច មិនហ៊ានបញ្ចេញមតិ»។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក សឹង សែនករុណា មានប្រសាសន៍ដែរថា ការដែលតុលាការសម្រេចដាក់ទោសទៅលើយុវជនទាំងពីនេះ បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការសម្តែងមតិដែលធានាដោយច្បាប់ជាតិនិងអន្តរជាតិ ហើយវិធានការបែបនេះនឹងធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋផ្សេងទៀតមានការភ័យខ្លាចក្នុងការសម្តែងមតិអំពីបញ្ហាសង្គម។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «កាលណាយើងដាក់ទោសទណ្ឌទៅលើការបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ វាបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលមានការរឹតត្បិត ហើយវាប៉ះពាល់ដល់ការដឹកនាំលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។
អំឡុងពេលសវនាការរបស់អ្នកទាំងពីរ យុវជន ពុទ្ធារ៉ា បានយល់ស្របជាមួយមេធាវីតំណាងក្រសួងវប្បធម៌ ដែលជាដើមបណ្តឹងថា វាជាកំហុសរបស់ខ្លួននៅពេលចេញផ្សាយចម្រៀងអំពីបញ្ហាសង្គមទាំងនេះ ខណៈដែលយុវជន សុគុណ នៅតែរក្សាជំហររបស់ខ្លួនថា លោកគ្មានអ្វីត្រូវសុំទោសនោះទេ និងបានបដិសេធនូវការលើកឡើងរបស់មេធាវីតំណាងក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ផងដែរ ។
វីអូឌី មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញសំណុំរឿងនេះពីលោកមេធាវី ញាន សុមុន្និន្ទ តំណាងឱ្យក្រសួងវប្បធម៌ ដែលជាដើមបណ្តឹងបានទេ។
លោក សំ ទិត្យសីហា មេធាវីនៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក ដែលការពារក្តីឱ្យយុវជន គា សុគុណ បានថ្លែងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ក្នុងអំឡុងពេលសវនាការ កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែវិច្ឆិកា ថា លោកចៅក្រមនិងព្រះរាជអាជ្ញាបានពិនិត្យអត្ថន័យបទចម្រៀងមួយចំនួនរបស់យុវជនទាំងពីររូប និងបានសួរដេញដោលទៅលើខ្លឹមសារបទចម្រៀងទាំងនោះ ក្នុងនោះមានពាក្យថា «ក្រោកឡើង» ដែលតុលាការចាត់ទុកថា ជាពាក្យអុចអាលឱ្យប្រជាពលរដ្ឋងើបឡើង ប្រឆាំងនឹងអាជ្ញាធរឬរាជរដ្ឋាភិបាល។
បើតាមមេធាវីរូបនេះ បទចម្រៀងរ៉េបមួយចំនួនដែលយុវជនទាំងពីរនាក់បានច្រៀង និងនាំឱ្យឈានទៅរងការចោទប្រកាន់តាមប្រព័ន្ធតុលាការនោះ រួមមាន ចំណងជើង «សាសន៍កំសត់» និង «ដីខ្មែរ» ដែលមានអ្នកចូលមើលជាង២លានដងនៅលើបណ្តាញសង្គមយូធូប (YouTube)៕
