របាយការណ៍អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទិ្ធមនុស្ស លីកាដូ បានឱ្យដឹងថា រយៈពេល៣ឆ្នាំកន្លងមកនេះ អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល បន្តបង្ក្រាប ចាប់ឃុំខ្លួន និងរឹតត្បិតសេរីភាពរបស់អ្នកនយោបាយអតីតបក្សប្រឆាំង សកម្មជន អ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្ស ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ។
ក្នុងរបាយការណ៍របស់អង្គការលីកាដូ ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០នេះ ដែលមានចំណងជើងថា “ការតស៊ូដើម្បីសេរីភាព៖ ការរំលោភបំពានអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្ស ២០១៨-២០២០” បញ្ជាក់ថា រយៈពេល៣ឆ្នាំកន្លងមកនេះ តុលាការបានរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) ហើយអាជ្ញាធរបានបន្តធ្វើការបង្ក្រាបនិងរឹតត្បិតសេរីភាពរបស់ព្រះសង្ឃ សកម្មជន និងអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សដែលមិនមែនជាអ្នកនយោបាយ បណ្តាលឱ្យពួកគេកាន់តែងាយរងគ្រោះខ្លាំងជាងមុន។
របាយការណ៍នោះ បានលើកឡើងពីអ្នកដែលរងគ្រោះពីការរំលោភបំពានសិទ្ធិទាំងនោះ រួមមាន មេដឹកនាំសហជីពមួយរូបគឺលោក រ៉ុង ឈុន ក្រុមយុវជនខ្មែរថាវរៈ និងសកម្មជនការពារបរិស្ថានប្រមាណជិត១០នាក់ទៀត។
របាយការណ៍ដដែល ឱ្យដឹងទៀតថា អ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សជាច្រើន បានលះបង់ពេលវេលាជាច្រើនឆ្នាំ រស់នៅយ៉ាងលំបាកក្នុងពន្ធនាគារដែលមានភាពចង្អៀតណែន ខណៈអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សផ្សេងទៀតប្រឈមទៅនឹងការវាយដំលើរូបរាងកាយនិងគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិតជាដើម។
របាយការណ៍របស់លីកាដូ ក៏បានលើកឡើងដែរថា ច្បាប់ដែលមានលក្ខណៈរឹតត្បិតជាច្រើន ត្រូវបានអនុម័តក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយបានរឹតត្បិតនូវសេរីភាពនិងសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋានកាន់តែខ្លាំង ខណៈច្បាប់ទាំងនោះត្រូវបានអនុវត្តដោយតុលាការដែលសាធារណជនយល់ថា មិនមានឯករាជ្យភាពផ្នែកនយោបាយ។ អង្គការនេះបន្តថា ស្ថានភាពនេះបានធ្វើឱ្យបាត់បង់ស្ទើរទាំងស្រុងនូវលំហសិទ្ធិសេរីភាពសម្រាប់ក្រុមសង្គមស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេស។
របាយការណ៍ដដែលបានផ្តល់អនុសាសន៍ជូនរដ្ឋាភិបាលនិងអាជ្ញាធររដ្ឋ ឱ្យដោះលែងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារដោយមិនត្រឹមត្រូវ ធ្វើការស៊ើបអង្កេតឱ្យបានច្បាស់លាស់លើការគំរាមកំហែងនិងការរំលោភបំពាននានាលើអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងផ្តន្ទាទោសជនល្មើសទៅតាមច្បាប់។
ជាអនុសាសន៍បន្ត អង្គការលីកាដូ បានជំរុញឱ្យបញ្ឈប់ការបង្ក្រាបដោយមិនត្រឹមត្រូវទៅលើពលរដ្ឋដែលចេញតវ៉ាដោយអហិង្សា ធ្វើវិសោធនកម្មក្រមព្រហ្មទណ្ឌ លុបចោលច្បាប់ស្តីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងប្រទេសស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ន ជាដើម។
នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍បន្ថែមលើរបាយការណ៍នេះថា បើអាជ្ញាធរនៅតែបន្តគំរាមកំហែងលើមន្ត្រីអតីតបក្សប្រឆាំង សកម្មជន មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម នឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាខាតប្រយោជន៍ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «សហគមន៍អឺរ៉ុបដែលគេទាមទារឱ្យកម្ពុជាស្តារឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សកន្លងមក ហើយរហូតដល់គេផ្តាច់ការអនុគ្រោះពន្ធ[EBA] ២០% បើសិនជាលទ្ធផលនៃការប៉ះពាល់របៀបនេះ វាធ្វើឱ្យកម្ពុជាយើងមានការខាតបង់ ដូចករណីសហគមន៍អឺរ៉ុប [ដកការអនុគ្រោះពន្ធ] ដូចបញ្ហាផ្សេងៗ ហើយពេលខាងមុខ ក៏យើងបារម្ភទាក់ទងនឹង GSP របស់សហរដ្ឋអាមេរិកជាដើមផងដែរ»។
លោក សំអាត ផ្តល់ជាអនុសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលនិងភាគីអន្តរជាតិត្រូវយកបញ្ហាប្រឈមនានាដាក់លើតុ ជជែកគ្នារកដំណោះស្រាយរួម ដើម្បីឱ្យកម្ពុជាគោរពសិទ្ធិមនុស្សស្របតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ ទើបធ្វើឱ្យកម្ពុជារួចផុតពីទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីសហគមន៍អឺរ៉ុបនិងប្រទេសមហាអំណាច។
អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន មានប្រសាសន៍ថា របាយការណ៍របស់អង្គការលីកាដូមិនមានមូលដ្ឋានវិទ្យាសាស្ត្រច្បាស់លាស់នោះទេ។ ចំណែកការផ្តល់អនុសាសន៍ឯណោះវិញ រដ្ឋាភិបាលមិនទទួលយកនោះទេ ដោយសារមិនបង្ហាញពីការពិតជាក់ស្តែង។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «សង្គមស៊ីវិលចង់ឱ្យមានការដោះលែងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស កុំធ្វើការរឹតត្បិត ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ។ យើងអត់ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សអ្វីទេ ការអនុវត្តច្បាប់ដូចគ្នាទាំងអស់ អ្នកឯងប្រព្រឹត្តបទល្មើស ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ អត់មានអភ័យឯកសិទ្ធិពិសេសជាងគេជាងឯងនោះទេ»។
អ្នកនាំពាក្យរូបនោះបញ្ជាក់ថា ចំពោះរឿងសហគមន៍អឺរ៉ុបផ្តាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជា ដោយសារបញ្ហាភូមិសាស្ត្រនយោបាយតំបន់ មិនមែនបញ្ហាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនោះទេ។
សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប បាននាំមុខគេជំរុញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យស្តារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ក្រោយពីការបោះឆ្នោតមួយរបស់កម្ពុជាអំឡុងឆ្នាំ២០១៨ ដែលបានផាត់អតីតគណបក្សប្រឆាំងចេញពីឆាកនយោបាយ។
សហភាពអឺរ៉ុបនិយាយក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ថារយៈពេលបីឆ្នាំចុងក្រោយនេះ មានការធ្លាក់ចុះនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិនយោបាយ និងនីតិរដ្ឋ។
បញ្ហានេះ សហភាពអឺរ៉ុប កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ បានអនុវត្តវិធានយកពន្ធលើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ២០ភាគរយពីកម្ពុជា ជាវិធានការដំបូងក្នុងការជំរុញរដ្ឋាភិបាលឱ្យវិលទៅរកគន្លងប្រជាធិបតេយ្យវិញ៕