ប្រជាសហគមន៍នៅឃុំត្រពាំងព្រីង ស្រុកតំបែរ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ បានចោទអាជ្ញាធរថា បានប្រើប្រាស់អាវុធបាញ់គំរាមពួកគេ ដើម្បីការពារដីឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយដែលទទួលបានសិទ្ធិវិនិយោគពីរដ្ឋនៅតំបន់នោះ ដែលអ្នកភូមិអះអាងថា ប៉ះពាល់លើដីអាស្រ័យផលរបស់ពួកគេ។
កាលពីម្សិលមិញ ប្រជាសហគមន៍ប្រហែល ១០០នាក់ ដែលអះអាងថា តំណាងឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ ១២៧គ្រួសារ នៅភូមិស្រែប្រាំង បានប្រមូលផ្តុំគ្នាដាក់ញត្តិនៅសាលាខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដើម្បីស្នើទៅអភិបាលខេត្តមួយនេះឱ្យជួយអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយវិវាទដីធ្លី និងបញ្ឈប់ការបាញ់គំរាមកំហែងពីកម្លាំងសមត្ថកិច្ចដែលចុះការពារដីក្រុមហ៊ុន។
ក្នុងញត្តិដាក់ទៅសាលាខេត្តត្បូងឃ្មុំកាលពីម្សិលមិញ ប្រជាសហគមន៍លើកឡើងថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៩មក ក្រុមហ៊ុនចិន ហាម៉ឹនី វីន អ៊ិនវេសមេន បានដាក់គ្រឿងចក្រ និងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចជាច្រើននាក់ចូលទៅឈូសឆាយដីដំណាំរបស់អ្នកភូមិ និងឈូសផ្តាច់ផ្លូវមិនឱ្យធ្វើដំណើរ រួមទាំងប្រើប្រាស់កម្លាំងសមត្ថកិច្ចបាញ់គំរាមកំហែងទៅលើពលរដ្ឋចេញតវ៉ាផងដែរ។
ញត្តិដដែលនេះបានចោទក្រុមហ៊ុនថា បានប្រើប្រាស់កម្លាំងសន្តិសុខឱ្យប្រើដំបងឆក់ទៅលើស្ត្រីទើបសម្រាលកូនម្នាក់ទៀតផង ហើយថា អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមិនអើពើជួយអន្តរាគមន៍នោះឡើយ។
លោក ហឿន ស៊ីនាត ដែលអះអាងថាជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋនៅសហគមន៍ស្រែប្រាំង ប្រាប់វីអូឌីបន្ថែមថា ពេលដែលក្រុមហ៊ុនដាក់គ្រឿងចក្រចុះឈូសឆាយផលដំណាំប្រជាពលរដ្ឋម្តងៗ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមិនបានជួយពលរដ្ឋនោះទេ បែរជាគំរាមកំហែងមកលើពួកគាត់ទៅវិញ ហើយការពារផលប្រយោជន៍ក្រុមហ៊ុន។
លោក ហឿន ស៊ីនាត ប្រាប់ថា៖ «កន្លងមក ក្រុមហ៊ុនបានដាក់គ្រឿងចក្រឈូសឆាយប៉ះពាល់ដំណាំដំឡូង ស្វាយចន្ទី និងមានការកាយផ្តាច់ផ្លូវ ដើម្បីមិនឱ្យប្រជាពលរដ្ឋធ្វើដំណើរចូលទៅអាស្រ័យផលលើដីសហគមន៍ ហើយក្រុមហ៊ុនបានគំរាមកំហែងដោយបានបាញ់អាវុធចំនួន ៥គ្រាប់ និងបានបើកគ្រឿងចក្របំបុកប្រជាពលរដ្ឋដែលចេញតវ៉ាផងដែរ។ មួយទៀត សន្តិសុខក្រុមហ៊ុនបានប្រើដំបងឆក់មកស្ត្រីទើបសម្រាលកូនបាន ៦ខែទៀតផង»។
បើតាមលោក ហឿន ស៊ីនាត ការដាក់ញត្តិនៅសាលាខេត្តត្បូងឃ្មុំកាលម្សិលមិញនេះ គឺមន្ត្រីសាលាខេត្តបានចេញមកទទួលញត្តិ ប៉ុន្តែ មិនបានផ្ដល់ការសន្យាអ្វីជាមួយអ្នកភូមិនោះទេ។
វីអូឌីមិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអភិបាលខេត្តត្បូងឃ្មុំ លោក ជាម ច័ន្ទសោភ័ណ្ឌ បានទេពាក់ព័ន្ធករណីនេះ ដោយទូរសព្ទចូលច្រើនដងគ្មានអ្នកទទួល។
ក្នុងសេចក្តីជូនដំណឹងមួយកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា រដ្ឋបាលស្រុកតំបែរ បានបញ្ជាក់ថា ដីធ្លីនៅខាងក្រោយភូមិបុស្សស្នោរ និងភូមិស្រែប្រាំង ដែលប្រជាពលរដ្ឋកំពុងទាមទារដី គឺជាកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់របស់ក្រុមហ៊ុន ហាម៉ឹនី វីន អ៊ិនវេសមេន មានប័ណ្ណសម្គាល់កម្មសិទ្ធិកាន់កាប់ត្រឹមត្រូវ។
សេចក្តីជូនដំណឹងដដែលនេះ ឱ្យដឹងថា កន្លងមក រដ្ឋបាលស្រុកធ្លាប់បានប្រកាសឱ្យប្រជាពលរដ្ឋឈប់តវ៉ាដែរ ដោយអះអាងថា មានពលរដ្ឋមួយចំនួនធំបានឈប់តវ៉ា ខណៈពលរដ្ឋមួយចំនួនទៀតនៅតែបន្តតវ៉ា។
រដ្ឋបាលស្រុកតំបែរ លើកឡើងថា ករណីពលរដ្ឋមួយចំនួននៅតែបន្តតវ៉ានោះ គឺដោយសារតែជឿតាមការញុះញង់របស់ជនខិលខូចមួយចំនួន ដោយថា ពលរដ្ឋដែលកំពុងតវ៉ានោះ សមត្ថកិច្ចស្រាវជ្រាវ និងចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ដើម្បីបញ្ចប់វិវាទ។
អភិបាលស្រុកតំបែរ លោក សុខ សារិទ្ធ មានប្រសាសន៍ថា ជម្លោះដីធ្លីរវាងប្រជាពលរដ្ឋ និងក្រុមហ៊ុន ត្រូវបានដោះស្រាយចប់អស់យូរហើយ។ លោកថា ពុំមានដីសហគមន៍នៅតំបន់នោះទៀតឡើយ គឺប្រជាពលរដ្ឋបានលក់ឱ្យក្រុមហ៊ុនអស់ហើយ។
អភិបាលស្រុករូបនេះបានច្រានចោលការចោទប្រកាន់របស់ពលរដ្ឋ ដែលថា ក្រុមហ៊ុនប្រើប្រាស់កម្លាំងសមត្ថកិច្ចបាញ់គំរាមទៅលើពលរដ្ឋ។
លោក សុខ សារិទ្ធ ប្រាប់ថា៖ «គ្មានអាណាបាញ់គំរាមកំហែងពួកគាត់ទេ។ គាត់មួលបង្កាច់អាជ្ញាធរ។ ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនគាត់យល់ហើយ នៅតែប៉ុន្មាននាក់ហ្នឹងទេដែលនៅតែតវ៉ា។ តែអ្នកដែលតវ៉ាហ្នឹង យើងនៅតែផ្តល់ឱកាសពន្យល់គាត់ឱ្យគាត់បានយល់អំពីផ្លូវច្បាប់ ពីព្រោះយើងមិនអាចទៅប៉ះពាល់កម្មសិទ្ធរបស់គេ ប្រឈមមុខនឹងផ្លូវច្បាប់។ ឥលូវអាជ្ញាធរកំពុងស្រាវជ្រាវចាត់វិធានការចំពោះអ្នកញុះញង់»។
ពលរដ្ឋម្នាក់ លោក ថា លីដា បានច្រានចោលការលើកឡើងរបស់រដ្ឋបាលស្រុកតំបែរនេះ ដោយថា ការតវ៉ារបស់អ្នកភូមិ គឺពុំមានការញុះញង់ពីបុគ្គលណាម្នាក់ដូចការចោទប្រកាន់របស់រដ្ឋបាលស្រុកតំបែរនោះទេ។ លោកថា អ្វីដែលប្រជាពលរដ្ឋតវ៉ាសព្វថ្ងៃនេះ គឺទាមទារដីដែលពួកគេធ្លាប់បានអាស្រ័យផលពីដូនតា។
លោក ថា លីដា បន្តថា កន្លងមក ក្រសួងមហាផ្ទៃបានចេញលិខិតមួយបញ្ជាទៅអភិបាលខេត្តត្បូងឃ្មុំកាត់ដីមួយផ្នែកចេញពីដីក្រុមហ៊ុន ហាម៉ឹនី វីន អ៊ិនវេសមេន ប្រគល់ជូនប្រជាសហគមន៍វិញផងដែរ ប៉ុន្តែ លោកថា រហូតពេលនេះ អាជ្ញាធរខេត្តត្បូងឃ្មុំនេះមិនអនុវត្តតាមឡើយ។
លោក ថា លីដា ប្រាប់ថា៖ «ករណីអាជ្ញាធរចោទប្រកាន់ថា មានអង្គការ ឬខាងណានៅពីក្រោយខ្នងប្រជាពលរដ្ឋតវ៉ាហ្នឹង ខ្ញុំអត់ថា ការចោទប្រកាន់របស់គាត់ហ្នឹង គាត់យល់ឃើញដូចម្តេចនោះទេ ប៉ុន្តែ ជាក់ស្តែងដីដែលប្រជាពលរដ្ឋតវ៉ាហ្នឹងជាដីដែលគាត់អាស្រ័យផលពីដូនពីតាមក។»
លោក លីដា បន្តថា៖ «ចំណែកក្រុមហ៊ុនទៅធ្វើប្លង់ឆ្នាំ២០១៩ ហើយអាជ្ញាធរគេនៅតែអះអាងថាជាដីរបស់ក្រុមហ៊ុន។ ប្រជាពលរដ្ឋបានឱ្យក្រុមហ៊ុនបង្ហាញភស្ដុតាងទិញលក់ពីប្រជាពលរដ្ឋមួយណាដែលបានលក់ដីឱ្យក្រុមហ៊ុន។ ក្រុមហ៊ុនអត់មានភស្តុតាងបញ្ជាក់ថា ប្រជាពលរដ្ឋលក់ដីឱ្យក្រុមហ៊ុនទេ។ អ៊ីចឹង ពលរដ្ឋគាត់នៅតែតវ៉ាដើម្បីទាមទារដីរបស់ពួកគាត់មកវិញ»។
កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ ក្រសួងមហាផ្ទៃបានចេញលិខិតមួយបញ្ជាទៅអភិបាលខេត្តត្បូងឃ្មុំឱ្យពិនិត្យមើលឡើងវិញចំពោះជម្លោះដីធ្លីរវាងប្រជាពលរដ្ឋ និងក្រុមហ៊ុន ហាម៉ឹនី វីន អ៊ិនវេសមេន ឱ្យបានច្បាស់លាស់។
ក្រសួងមហាផ្ទៃបញ្ជាក់ថា ក្នុងករណីពិនិត្យឃើញថា ក្រុមហ៊ុនរំលោភយកដីសហគមន៍រដ្ឋបាលខេត្ត ត្រូវចាត់វិធានការបន្ទាន់ដើម្បីដោះស្រាយ និងថែរក្សាដីព្រៃសហគមន៍។
តំណាងសហគមន៍រូបនេះ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចស្ទាក់ចាប់នៅភូមិស្រែប្រាំង កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩ ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន ហាម៉ឹនី វីន អ៊ិនវេសមេន។
ស្ត្រីម្នាក់បានអះអាងថាជាតំណាងក្រុមហ៊ុន ហាម៉ឹនី វីន អ៊ីនវេសមេន ប៉ុន្តែ បានបដិសេធបញ្ចេញឈ្មោះគាត់។ ស្ត្រីរូបនេះបានច្រានចោលការចោទប្រកាន់របស់ប្រជាសហគមន៍ ហើយចោទទៅអ្នកភូមិទាំងនោះវិញថា បានប្រើអំពើហិង្សា និងបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិក្រុមហ៊ុន។
ស្ត្រីរូបនេះបន្ថែមថា ក្រុមហ៊ុនមកវិនិយោគនៅតំបន់នោះ គឺមានការអនុញ្ញាតពីរដ្ឋាភិបាល និងមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិកាន់កាប់ត្រឹមត្រូវទៅតាមផ្លូវច្បាប់ ហើយថា ពលរដ្ឋបានចូលទៅបង្កបង្កើនផលលើដីដែលក្រុមហ៊ុនបានឈូសឆាយរួចរាល់ហើយ។
ស្ត្រីរូបនោះប្រាប់ថា៖ «តើកន្លែងណាដែលថាក្រុមហ៊ុនប្រើសមត្ថកិច្ចឱ្យបាញ់គំរាមកំហែងទៅលើពួកគាត់? ហើយកន្លែងណាដែលសន្តិសុខប្រើហិង្សាទៅលើពួកគាត់ សុំឱ្យពួកគាត់បង្ហាញមក។ មានតែពួកគាត់ប្រើអំពើហិង្សាមកលើក្រុមហ៊ុន។ ពួកគាត់មិនបានថតកន្លែងដែលពួកគាត់ប្រើអំពើហិង្សាមកក្រុមហ៊ុនទេ។ មានតែពួកគាត់ប្រើចម្ពាមបាញ់មកលើកម្មករក្រុមហ៊ុន បំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិក្រុមហ៊ុន វាយទៅលើបុគ្គលិករបស់ក្រុមហ៊ុនដែលបណ្តាលឱ្យរបួសស្នាម ដែលក្រុមហ៊ុនបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅតុលាការរួចហើយ»។
កាលពីឆ្នាំ២០១៩ ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ អះអាងថា ដីទំហំ ៤២,១៧០ហិកតា ស្ថិតក្នុងភូមិស្រែប្រាំង ភូមិត្រពាំងព្រីង នៅស្រុកតំបែរ ដែលក្រុមហ៊ុន ហាម៉ឹនី វីន អ៊ិនវេសមេន ទទួលបានសិទ្ធិវិនិយោគនោះ គឺក្រុមហ៊ុនចិនមួយនេះដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ជូនពលរដ្ឋរួចរាល់ហើយ ហើយមន្ទីររៀបចំដែនដីខេត្ត ក៏បានចុះបញ្ជីដីធ្លីជូនក្រុមហ៊ុនរួចរាល់ហើយដែរ។
ក្នុងញត្តិដាក់ទៅសាលាខេត្តកាលពីម្សិលមិញ គឺប្រជាសហគមន៍ទាមទារដកដីទំហំ ១,២៣០ហិកតា ចេញពីដីក្រុមហ៊ុន ស្នើឱ្យក្រុមហ៊ុនបញ្ឈប់សកម្មភាពឈូសឆាយប៉ះពាល់លើដីសហគមន៍ ហើយអាជ្ញាធរ និងក្រុមហ៊ុនត្រូវបង្ហាញលិខិតទិញលក់ថា ពលរដ្ឋមួយណាជាអ្នកលក់ដីឱ្យក្រុមហ៊ុនពិតប្រាកដ។
អាជ្ញាធរត្រូវបង្ហាញឱ្យបានច្បាស់លាស់នូវទីតាំងដីដែលរដ្ឋបាលស្រុកតំបែរ និងមន្ទីររៀបចំដែនដីខេត្តបានចុះបញ្ជីដីធ្លីឱ្យក្រុមហ៊ុន ៤២,១៧០ហិកតា។
ពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះដីធ្លីនេះដែរ សាលាដំបូងខេត្តត្បូងឃ្មុំ កាលពីថ្ងៃទី០៣ ខែមិថុនា បានសម្រេចផ្តន្ទាទោសតំណាងសហគមន៍ភូមិស្រែប្រាំងម្នាក់ គឺលោក សែម សាង ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ៧ឆ្នាំ ក្រោមការចោទប្រកាន់ថាបានកំហែងយកដោយមានអាវុធ។
តំណាងសហគមន៍រូបនេះ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចស្ទាក់ចាប់នៅភូមិស្រែប្រាំង កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៩ ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន ហាម៉ឹនី វីន អ៊ិនវេសមេន៕