អាមេរិក និងចិនព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មទិដ្ឋាការលើមន្រ្តីរដ្ឋការគ្នាទៅវិញទៅមក ជុំវិញបញ្ហាសិទ្ធិសេរីភាពនៅកោះហុងកុង ខណៈអ្នកជំនាញព្រមានថា ភាពតានតឹងរវាងមហាអំណាចទាំង២ដែលកំពុងកើនឡើងនេះ អាចបង្កជាសង្រ្គាមត្រជាក់ថ្មីដែលប៉ះពាល់ដល់ពិភពលោកទាំងមូល។
ចិនបានប្រកាសថា នឹងរឹតបន្តឹងទិដ្ឋការពលរដ្ឋអាមេរិកចូលប្រទេសខ្លួននៅថ្ងៃម្សិលមិញ ក្រោយអាមេរិកព្រមានមិនឱ្យមន្ត្រីចិនទាំងចាស់ និងថ្មីជាន់ទឹកដីអាមេរិក នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ក្រោយក្រុងប៉េកាំងអនុម័តច្បាប់សន្តិសុខហុងកុងថ្មី ឆ្លើយតបនឹងច្បាប់ការពារសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋហុងកុងរបស់អាមេរិក ដែលព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកអនុម័តនៅសប្តាហ៍មុន។
ប្រមុខការទូតអាមេរិក លោក Michael Pompeo ថ្លែងក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននៅថ្ងៃម្សិលមិញថា ការឆ្លើយតបរបស់ចិនចំពោះវិធានការទណ្ឌកម្មទិដ្ឋាការរបស់អាមេរិក បានបង្ហាញថា ក្រុងប៉េកាំងមិនគោរពតាមសេចក្តីប្រកាសរួមឆ្នាំ១៩៨៤ ដែលដាក់កោះហុងកុងជាដែនដីរដ្ឋបាលពិសេស។
លោក Pompeo ថ្លែងថា៖ «បើចិនចង់ស្តារទំនុកចិត្តពីពលរដ្ឋក្រុងហុងកុង និងសហគមន៍អន្តរជាតិឡើងវិញ ចិនគួរតែគោរពសន្យាដែលបានធ្វើចំពោះពលរដ្ឋហុងហុង និងចក្រភពអង់គ្លេសក្នុងសេចក្តីថ្លែងការរួមស៊ីណូ-អង់គ្លេសឆ្នាំ១៩៨៤ ដែលបានរក្សាទុកនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ»។
បើតាមក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ការរឹតបន្តឹងទិដ្ឋការមន្រ្តីចិននេះ ធ្វើឡើងស្របតាមប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ ដែលថ្លែងកាលពីខែមុន ព្រមានចាត់វិធានការលើរដ្ឋាភិបាលបក្សកម្មុយនីស្តចិន ចំពោះការបង្កើតច្បាប់ដកហូតសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋហុងកុង ដែលឋិតក្រោមប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងតាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក ត្រាំ ថ្លែងតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភា ថា ចិនបានក្បត់សន្យាប្រើប្រាស់រូបមន្ត “ប្រទេសមួយ ប្រព័ន្ធពីរ” លើដែនដីហុងកុង ដោយត្រលប់ទៅជា ”ប្រទេសមួយ ប្រព័ន្ធមួយ” ហើយលោកថា «នេះគឺជាសោកនាដកម្ម [នៃសិទ្ធិសេរីភាព] របស់ប្រជាជនហុងកុង ប្រជាជនចិន និងប្រជាជននៅលើពិភពលោកទាំងមូល»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន លោក Zhao Lijian លើកឡើងក្នុងសន្និសីទកាសែតថ្ងៃម្សិលមិញថា ចិនតែងតែអនុវត្តរូបមន្ត “ប្រទេសមួយប្រព័ន្ធពីរ” ហើយថា ចិនប្តេជ្ញាការពារសន្តិសុខហុងកុង និងបូរណភាពទឹកដីចិន ហើយប្រឆាំងដាច់ខាតចំពោះការជ្រៀតជ្រែកពីរដ្ឋបរទេស។
លោក Zhao ថ្លែងបន្ថែមថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិកព្យាយាមរារាំងច្បាប់ [សន្តិសុខហុងកុង] របស់ចិន សម្រាប់ការការពារសន្តិសុខជាតិនៅក្នុងតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហុងកុង ដោយការដាក់សម្ពាធលើចិនតាមរយៈទណ្ឌកម្មផ្សេងៗ ប៉ុន្តែ វានឹងមិនទទួលជោគជ័យឡើយ»។
ព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក នៅសប្តាហ៍មុន បានអនុម័តច្បាប់ Hong Kong Autonomy Act ដែលនឹងបើកផ្លូវឱ្យក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនអាចចាត់វិធានការលើរដ្ឋអំណាចក្រុងប៉េកាំងចំពោះការដកហូតសិទ្ធិពលរដ្ឋហុងកុង បន្ទាប់ពីលោក ត្រាំ ព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មលើបុគ្គល អង្គភាព និងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុរបស់ចិន។
ជាការតបត ចិនធ្វើការកែច្បាប់សន្តិសុខហុងកុង ដើម្បីផ្តល់អំណាចថ្មីដល់ក្រុងប៉េកាំងគ្រប់គ្រងហុងកុង។ ច្បាប់ថ្មីនោះ ត្រូវរងការរិះគន់ពីប្រទេសលោកខាងលិច ពិសេសអង់គ្លេសថា បង្កើតឡើងដើម្បីរឹតត្បិតសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងកាត់បន្ថយការតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋហុងកុង។
ការប្រឈមមុខគ្នាថ្មីនេះ ត្រូវបានអ្នកជំនាញមើលឃើញថា ជាសញ្ញាណកើនឡើងនៃភាពតានតឹងរវាងមហាអំណាចទាំង២ដែលនឹងអាចវិវដ្តទៅជាសង្គ្រាមត្រជាក់បែបថ្មី។
អ្នកជំនាញសន្តិសុខសកល លោក Alan Dupont លើកឡើងថា អាមេរិក និងចិនកំពុងរុញច្រានពិភពលោកចូលក្នុងភ្លើងសង្រ្គាមត្រជាក់ថ្មី ខុសពីសង្គ្រាមត្រជាក់ក្រោយចប់សង្រ្គាមលោកលើកទី២ ដែលផ្តើមចេញពីការប្រជែងភូមិសាស្រ្តនយោបាយរវាងអាមេរិក និងសហភាពសូវៀត។
ក្នុងសម្រង់សម្តីលើសារព័ត៌មាន CNBC ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃសុក្រ លោក Dupont បន្ថែមថា សង្គ្រាមត្រជាក់ថ្មីនេះ នឹងអាក្រក់ជាងមុន ដោយសារវាផ្តើមចេញពីការប្រជែងគ្នាលើផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសមហាអំណាច ដែលនឹងប៉ះទង្គិចដល់ប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ និងពាណិជ្ជកម្មរបស់ពិភពលោក។
ទំនាក់ទំនងអាមេរិក និងចិនបានចាប់ផ្តើមល្អក់កករខ្លាំងឡើងៗមិនធ្លាប់មានរាប់ទសវត្សរ៍ ចាប់តាំងពីលោក ត្រាំ ឡើងកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំ២០១៧ ដោយប្រទេសទាំងពីរ បានបង្កើនពន្ធលើទំនិញនាំចូលរវាងគ្នាជាបន្តបន្ទាប់ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៨ រហូតក្លាយជាសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម។
ភាពតានតឹងបានកើនឡើងកាន់តែអាក្រក់ ចាប់តាំងពីអាមេរិក និងអឺរ៉ុប រងការរាតត្បាតពីមេរោគផ្លូវដង្ហើមថ្មីមានប្រភពចម្លងចេញពីប្រទេសចិន ហើយអាមេរិកព្រមានថា នឹងចាត់វិធានការលើក្រុងប៉េកាំងបើខ្លួនរកឃើញភស្តុតាងបញ្ជាក់ថា មេរោគធ្លាយចេញពីមន្ទីរពិសោធក្រុងវូហាន៕
