លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចាត់ទុកការទាមទាររបស់សហគមន៍អន្តរជាតិឱ្យស្ដារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាថា ជាការចាប់បង្ខំកម្ពុជា ដោយថា រដ្ឋាភិបាលបានលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិឥតឈប់ឈររួចទៅហើយ។
ក្នុងពិធីរំឭកខួប ៤១ឆ្នាំនៃទិវាជ័យជម្នះលើរបបខ្មែរក្រហមថ្ងៃ ៧មករា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នាថ្ងៃអង្គារនេះ លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក បានប្តេជ្ញាចិត្តដាច់ខាតការពារនូវឯករាជ្យ អធិបតេយ្យជាតិ ដោយថា ទោះស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈ និងស្ថានភាពណាក្តី។
មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចរូបនេះ បន្តថា ការចាប់បង្ខំកម្ពុជាឱ្យស្តារប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សថា ជារឿងមិនត្រឹមត្រូវ និងមិនអាចទទួលយកបានឡើយ។
មេដឹកនាំកម្ពុជារូបនេះ អះអាងទៀតថា តាមពិតជាក់ស្តែង វាបានបង្ហាញហើយថា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជា កំពុងត្រូវបានគោរព និងលើកកម្ពស់ឥតឈប់ឈរក្នុងផលប្រយោជន៍របស់ជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជា។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះ ពុំមានមូលហេតុត្រឹមត្រូវណាមួយដែលមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅខ្លះ បានលើកឡើងដដែលៗអំពីការស្តារឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជានោះទេ»។
លោក ហ៊ុន សែន បង្ហាញការរំពឹងទុកថា មជ្ឈដ្ឋានទាំងនោះ នឹងពិចារណាបានត្រឹមត្រូវចំពោះការវិវឌ្ឍដោយវិជ្ជមានរបស់កម្ពុជា និងមិនធ្វើឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាចំណាប់ខ្មាំងនៃទំព័រដ៏ខ្មៅងងឹតនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលបានសម្លាប់មនុស្សអស់ជាង ៣លាននាក់កន្លងមកនោះឡើយ។
បើទោះបីជាការថ្លែងរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជានៅពេលនេះ មិនបញ្ចេញឈ្មោះប្រទេសណាមួយក៏ដោយ ប៉ុន្តែ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ តាមរយៈលិខិតចុះថ្ងៃទី១ វិច្ឆិកាឆ្នាំមុន បានព្រមានពីហានិភ័យរបស់កម្ពុជា បើមិនវិលទៅរកមាគ៌ាប្រជាធិបតេយ្យវិញទេនោះ។
ចំណែកសហភាពអឺរ៉ុបវិញ នឹងសម្រេចថា ព្យួរ ឬមិនព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «អ្វីគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ» (EBA) សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈខាងមុខនេះ ជុំវិញស្ថានភាពនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលសហគមន៍អឺរ៉ុបមើលឃើញថា បានធ្លាក់ចុះក្នុងរយៈពេលពីរបីឆ្នាំចុងក្រោយមកនេះ។
សហភាពអឺរ៉ុបបានទាមទារទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឱ្យស្តារប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ ពិសេស ដោះលែងមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា និងត្រូវឱ្យអតីតបក្សប្រឆាំងមួយនេះ ដំណើរការឡើងវិញ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ទទួលបានការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋប្រហែល ៣លានសំឡេង ឬស្មើនឹង ៤២ភាគរយនៃអ្នកបោះឆ្នោត នៅមុនការរំលាយចោលដោយតុលាការកំពូលកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ តាមបណ្ដឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ។
ស្ថានទូតរបស់ខ្លួនប្រចាំកម្ពុជា បានលើកឡើងនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួននៅថ្ងៃនេះថា អាមេរិកនៅចងចាំថា ប្រជាជនកម្ពុជាជិត ២លាននាក់ ត្រូវបានគេសម្លាប់ក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។
ស្ថានទូតអាមេរិក បន្តថា ប្រជាជនកម្ពុជា បានបង្ហាញនូវភាពរឹងមាំអស់ជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ ហើយថា ចាប់តាំងពីសម័យដ៏ខ្មៅងងឹត និងការខិតខំប្តេជ្ញាចិត្ត បាននាំប្រទេសមួយនេះមកដល់សព្វថ្ងៃ។
សហរដ្ឋអាមេរិក បញ្ចាក់ថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងមុតមាំក្នុងការគាំទ្រដល់ប្រជាជនកម្ពុជា និងសេចក្តីប្រាថ្នារបស់ពួកគេសម្រាប់ការផ្សះផ្សាជាតិ វិបុលភាព ប្រជាធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យភាព ហើយដើម្បីធានាថា សោកនាដកម្មបែបនេះ នឹងមិនកើតឡើងវិញ»។
អតីតមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា ប្រាប់ថា ការទាមទាររបស់សហគមន៍អន្តរជាតិឱ្យស្ដារការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញនោះ គឺជារឿងត្រឹមត្រូវ ដែលជួយកម្ពុជាកុំឱ្យមានវិបត្តិផ្ទៃក្នុងដូចអតីតកាល។
លោកថា ការបន្តផាត់គណបក្សប្រឆាំងដែលមានអ្នកគាំទ្រពាក់កណ្តាលប្រទេសចេញពីឆាកនយោបាយទៅវិញទេ ដែលកំពុងរុញកម្ពុជាឱ្យមានភាពផុយស្រួយនៃការបែកបាក់ជាតិ។
លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា និយាយថា៖ «ការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ការចាប់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងដ៏ធំដែលមានសក្តានុពលប្រដំប្រសងគ្នាជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចហ្នឹងដាក់មន្ទីរឃុំឃាំងរហូតមកដល់ឥឡូវហ្នឹង គឺវិបត្តិនយោបាយ។ វានៅជាប់គាំង»។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមអាដហុកការពារសិទ្ធិមនុស្ស លោក ស៊ឹង សែនករុណា ប្រាប់ថា ការទាមទាររបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ គឺជាការតម្រង់ទិសអ្នកនយោបាយ ឱ្យគោរពតាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។
បើតាមមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ តម្រូវឱ្យអ្នកនយោបាយប្រកួតអំណាចគ្នាដោយតម្លាភាព តាមរយៈការបោះឆ្នោត បញ្ឈប់ការកេណ្ឌពលរដ្ឋឱ្យទៅកាន់អាវុធសម្លាប់គ្នាដូចពីអតីតកាល។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា និយាយថា៖ «បញ្ហាដែលអ្នកនយោបាយរឹងទទឹងមិនងាកទៅគោរពគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស គោរពប្រជាធិបតេយ្យឱ្យបានត្រឹមត្រូវទៅវិញទេ ដែលជាហេតុបង្កឱ្យប្រទេសជាតិមានសង្គ្រាមកើតឡើង»។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា បង្ហាញការព្រួយបារម្ភថា កម្ពុជានឹងពិបាកស្តារមុខមាត់លើឆាកអន្តរជាតិ និងក្នុងតំបន់ បើនៅតែបន្តដើរផ្ទុយពីចរន្តអន្តរជាតិ ដែលនាំមុខគេដោយសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ថា៖ «យុទ្ធសាស្ត្រដែលអឺរ៉ុបលើកឡើងនេះ គឺគេធ្វើយូហើយ។ នៅក្នុងសង្គ្រាមត្រជាក់ វាឈ្នះអាហ្នឹង ហើយគេប្រើអាហ្នឹង ហើយគេនៅតែប្រើយុទ្ធសាស្ត្រហ្នឹងដដែលទេ ដែលប្រទេសជឿនលឿនដូចសហរដ្ឋអាមេរិក និងអឺរ៉ុបគេប្រើប្រាស់ និងជាសម្ព័ន្ធភាពមួយរឹងមាំ ឈ្នះទៅលើរបបផ្តាច់ការមួយចំនួន។ អ៊ីចឹង អាយុទ្ធសាស្ត្រហ្នឹងគេនៅតែប្រើហ្នឹង»។
លោក ហ៊ុន សែន អះអាងដែរថា ក្រោយពីកម្ពុជាធ្លាក់ក្នុងភ្លើងសង្គ្រាមចន្លោះឆ្នាំ១៩៧០ដល់១៩៧៥ និងធ្លាក់ចូលក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ដែលសម្លាប់មនុស្សអស់ជាង ៣លាននាក់រួចមក លោកថា កម្ពុជាពេលនេះកំពុងពង្រឹងយន្តការប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋ ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ៕
