ព្រះពុទ្ធត្រាស់សំដែងថា « បើគ្មានសុខភាពទេមិនអាចហៅថាជាជីវិតបានទេ វាគ្រាន់តែជាការភាន់ច្រលំ និងទុក្ខវេទនាតែប៉ុណ្ណោះ » ។
មនុស្សគ្រប់រូបតែងប្រាថ្នានូវសុខភាពល្អ ហើយនៅពេលមានបញ្ហាសុខភាពពួកគេតែងទៅរកសេវាសុខភាពណាដែលគេទុកចិត្តដើម្បីព្យាបាល ដោយសង្ឃឹមថានឹងបន្តជីវិតរបស់ពួកគេបន្តទៀត។ ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំពលរដ្ឋកម្ពុជាជាច្រើននាក់បានធ្វើដំណើរចេញក្រៅប្រទេសដើម្បី ព្យាបាលសុខភាពខ្លួន បើទោះបីរដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់សេវាសុខភាពនៅក្នុងស្រុកក៏ដោយ។
ក្នុងសារលិខិតស្វាគមន៍របស់ឯកអគ្គរាជទូតថៃប្រចាំកម្ពុជា លោក ប៉ានយ៉ារ៉ាក់ ពុលថាប់ (Panyarak Poolthup ) បានលើកឡើងថាក្នុងមួយឆ្នាំពលរដ្ឋកម្ពុជាជាង៨០ម៉ឺននាក់ធ្វើដំណើរទៅលេងប្រទេសថៃ ជាពិសេសគឺដើម្បីពិនិត្យសុខភាព។
កាលពីថ្ងៃទី២៨ តុលា ក្នុងពេលចុះពិនិត្យការដ្ឋានសំណង់មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត្ររដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជាលោក ម៉ម ប៊ុនហេង បានជំរុញដល់ពលរដ្ឋដែលតែងតែទៅព្យាបាលជំងឺនៅក្រៅប្រទេសឱ្យងាកមកព្យាបាលជំងឺនៅមន្ទីរពេទ្យនានាក្នុងស្រុកវិញ ដោយថាស្ដង់ដាសុខាភិបាលកម្ពុជាខ្ពស់ដែលអាចធៀបជាមួយប្រទេសដទៃបាន។
តើរដ្ឋាភិបាលគួរធ្វើបែបណាដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋមានជំនឿចិត្តក្នុងការព្យាបាលជំងឺនៅក្នុងប្រទេស?
កម្ពុជាត្រូវបានអ្នកប្រវត្តិវិទ្យាប្រទេសអង់គ្លេសលោកបណ្ឌិត Peter Sharrock ចាត់ទុកជាប្រទេសដែលមានប្រព័ន្ធសុខភាពជាតិដំបូងគេបំផុតលើពិភពលោក ក្នុងរាជសេ្តចជ័យវរ្ម័នទី៧ អំឡុងសតវត្សទី១២ ដោយមានមន្ទីរពេទ្យជាង ១០២កន្លែង និងមានបុគ្គលិកពេទ្យឯកទេស និងអ្នកបម្រីការទូទៅជាច្រើន ដើម្បីបម្រើការថែរក្សាសុខភាពជូនពលរដ្ឋទូទៅដោយឥតគិតថ្លៃ។
ទោះបីជាមានបទពិសោធន៍ចំណាស់ជាងគេក្នុងការថែរក្សាសុខភាពសាធារណៈក្ដី តែការថែរក្សាសុខភាពសាធារណៈកម្ពុជានៅតែមិនអាចឈានដល់កម្រិតដែលពលរដ្ឋទទួលយកបាននោះទេនាពេលបច្ចុប្បន្ន។
បច្ចុប្បន្នប្រព័ន្ធសុខាភិបាលកម្ពុជាត្រូវបានរងការរិះគន់ជាច្រើនស្របពេលដែល ព័ត៌មានជាច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្ដល់សេវាសុខភាពខ្សោយនៅកម្ពុជាមានជាហូរហែផងដែរ ដែលរួមមាន ក្រមសីលធម៌គ្រូពេទ្យ ការទារថ្លៃហួសកម្រិត និងជំនាញវិជ្ជាជីវៈរបស់គ្រូពេទ្យជាដើម បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជំនឿទុកចិត្តរបស់ពលរដ្ឋលើប្រព័ន្ធរបស់រដ្ឋដែលសំខាន់មួយនេះ។
ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅស្រុកគងពិសី ខេត្តកំពង់ស្ពឺលោក សាន ដំរី ដែលតែងតែទៅព្យាបាលជំងឺរលាកតម្រងនោម ៣ខែម្ដងនៅពេទ្យខេត្តឧប៊ុន ប្រទេសថៃបានរៀបរាប់ប្រាប់VOD ថាមូលហេតុដែលធ្វើឱ្យលោកឈប់ព្យាបាលនៅស្រុកខ្មែរដោយសារជំនាញមិនច្បាស់លាស់ រួមជាមួយនឹងក្រមសីលធម៌មិនសមរម្យចំពោះអ្នកជំងឺដោយក្រុមគ្រូពេទ្យក្នុងស្រុក។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ « ពេលខ្ញុំទៅធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យម្ដងនៅពេលក្នុងស្រុក ខ្ញុំឃើញជំងឺផ្សេង ដល់ខ្ញុំទៅពិនិត្យនៅពេទ្យមួយទៀត វាផ្សេងទៀត។ ខ្ញុំបានសាកល្បងទៅពីរហ្នឹងគឺលទ្ធផលវាពីរផ្សេងគ្នា។ ដល់អញ្ចឹង ខ្ញុំមានការព្យាបាលពីរខុសគ្នា ទី១ថ្នាំផ្សេងទៅជំងឺវាផ្សេង ដល់ទី២ វាផ្សេងទៀតថ្នាំផ្សេងទៀត។ អញ្ចឹងខ្ញុំត្រូវទទួលបានការព្យាបាលពីរផ្សេងគ្នា ហើយពីរដងហើយវានៅតែអត់អន់ទៀត! ខ្ញុំអត់ដឹងថាខ្ញុំត្រូវនៅបន្តព្យាបាលធ្វើអីទៀតនោះទេ។ ខ្ញុំគិតថាបើសិនខ្ញុំញាំថ្នាំឬទទួលការព្យាបាលច្រើនដងវាប៉ះពាល់ដល់សុខភាពខ្ញុំ អញ្ចឹងខ្ញុំគិតថាខ្ញុំមិនគួរផ្ទុកថ្នាំដដែល ឬថ្នាំច្រើនទៀតក្នុងខ្លួនខ្ញុំទេ! អញ្ចឹងខ្ញុំក៏សម្រេចថាទៅព្យាបាលនៅឧប៊ុនតែម្ដងទៅ » ។
ប្រធានសមាគមនិស្សិតបញ្ហាវ័ន្តកម្ពុជាលោក មួង សូនី មានប្រសាសន៍ថាបញ្ហានៃប្រព័ន្ធសុខាភិបាលបច្ចុប្បន្នធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជំនឿចិត្ត និងសេដ្ឋកិច្ចពលរដ្ឋជាខ្លាំង ហើយនេះក្រមសីលធម៌មួយដែលរដ្ឋត្រូវទទួលខុសត្រូវ។
លោកថា៖ « វាមិនមែនជារឿងលេងសើចទេ។ វាជារឿងអសីលធម៌ ជារឿងអគុណធម៌ធ្ងន់ធ្ងរណាស់! ព្រោះការព្យាបាលជំងឺរបស់អ្នកជំងឺហ្នឹងវាពាក់ព័ន្ធនឹងអាយុជីវិតវាពាក់ព័ន្ធនឹងសេចក្តីស្លាប់ មនុស្សភ័យ។ […] ត្រូវខាតពេលវេលាត្រូវខ្ចីលុយធនាគារ ដើម្បីសង្គ្រោះជីវិតគ្រួសារតែជាចុងក្រោយគឺបែរជាប្រព័ន្ធសុខាភិបាលយើងយករឿងហ្នឹងជារឿងលេងសើច ខ្ញុំមិនថាគ្រូពេទ្យទាំងអស់ទេ តែខ្ញុំជួបអ្នកជំងឺភាគច្រើនគេលើកឡើងអំពីអសីលធម៌ អគុណធម៌របស់គ្រូពេទ្យ ដែលមិនយកចិត្តទុកដាក់ហ្នឹងឯង » ។
ក្រៅពីបញ្ហានេះ ការចេញទៅព្យាបាលជំងឺនៅក្រៅប្រទេសរបស់មន្ត្រីធំៗរបស់កម្ពុជាក៏ជារឿងដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋលែងទុកចិត្តលើសេវាសុខាភិបាលក្នុងស្រុកផងដែរ។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ដែលជាបុគ្គលគំរូមួយនៅកម្ពុជាតែងទៅពិនិត្យសុខភាពជានិច្ចកាលនៅមន្ទីរពេទ្យប្រទេសសឹង្ហបុរី ខណៈមន្ត្រីគ្រាក់ៗនៃរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនក៏ចេញទៅក្រៅប្រទេសដើម្បីពិនិត្យសុខភាពផងដែរ។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្ដិភាពលោក យ៉ង់ គិមអេង មានប្រសាសន៍ថារូបភាពនេះក៏ជាហេតុផលមួយដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋអស់ជំនឿផងដែរស្របពេលដែលបញ្ហាសុខាភិបាលជាច្រើនត្រូវបានពលរដ្ឋរិះគន់នោះ។
លោកថា៖ « ហេតុអីបានជាអ្នកធំនៅក្នុងស្រុកយើងចេះតែទៅព្យាបាលនៅប្រទេសទាំងអស់ហ្នឹង? យើងសួរតែប៉ុណ្ណឹងបានហើយ។ ចំពោះខ្ញុំៗយល់ថាប្រហែលជា(គុណភាព) អត់បានទៅដល់គេហ្នឹងហើយ។ ហើយកម្រិតនៃការជឿជាក់ទៅលើសេវាសុខាភិបាលរបស់ដែលធ្វើឱ្យខូចក្កេរ្តិ៍ឈ្មោះកន្លងមកនោះហើយ បានធ្វើឱ្យពលរដ្ឋចេះតែទៅព្យាបាលនៅខាងក្រៅរួមទាំងអ្នកធំ អ្នកមានបណ្ដាស័ក្កិផងដែរ » ។
ជារួមអ្នកតាមដានយល់ថា បញ្ហាបច្ចេកទេសវិជ្ជាជីវៈ ក្រមសីលធម៌ និងភាពជាគំរូរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពុងជះឥទ្ធិពលដល់ជំនឿចិត្តពលរដ្ឋលើប្រព័ន្ធសុខាភិបាលក្នុងស្រុក ដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋងាកទៅព្យាបាលជំងឺនៅមន្ទីរពេទ្យក្រៅប្រទេស ឬជិតខាង។
អ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមលោកបណ្ឌិតប៉ា ច័ន្ទរឿន មានប្រសាសន៍ថាការបាត់បង់ជំនឿចិត្តរបស់ពលរដ្ឋលើប្រព័ន្ធសុខាភិបាលជាតិនេះវាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការងាររបស់គ្រូពេទ្យ សេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងជំនឿចិត្តរបស់ពលរដ្ឋលើរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំប្រទេសទៀតផង។
អ្នកតាមដានឱ្យជាយោបល់ថា ថ្នាក់ដឹកនាំគួរធ្វើជាគំរួមុនគេក្នុងការបង្កើនជំនឿចិត្តរបស់ពលរដ្ឋនេះ ខណៈក្រសួងសុខាភិបាលត្រូវមានការពិនិត្យវាយតម្លៃឡើងវិញពីការងាររបស់ខ្លួន ដោយផ្ដោតលើមតិយោបល់ពលរដ្ឋ យកមកកែលំម្អសកម្មភាពការងាររបស់មន្ទីរពេទ្យ និងក្រមសីលធម៌គ្រូពេទ្យរបស់ខ្លួនផងដែរ។
លោកបណ្ឌិតប៉ា ច័ន្ទរឿនមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវពង្រឹងគុណភាពគ្រួពេទ្យ ទាំងក្រមសីលធម៌ និងបរិក្ខាព្យាបាល ត្រូវមានគោលនយោបាយរយៈពេលមធ្យម និងវែងដើម្បីបង្កើតប្រព័ន្ធធានារ៉ាប់រងសុខភាពដល់ពលរដ្ឋគ្រប់រួប និងបង្កើតភាពជាគំរូរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំក្នុងការព្យាបាលជំងឺក្នុងប្រទេស។
លោកថា៖ « ខ្ញុំថាមន្ត្រីរាជការយើងរួមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗផងគួរតែធ្វើជាគំរូ មានន័យថាជ្រើសរើសការព្យាបាលក្នុងស្រុក ហើយធ្វើឱ្យប្រជាជនឃើញថាពួកគាត់ទទួលបានការព្យាបាលក្នុងស្រុកដែរ នៅពេលដែលពួកគាត់ធ្វើជាគំរួខ្ញុំជឿថាវាជាវិធីដ៏ល្អបំផុតដើម្បីបង្កើនជំនឿចិត្តរបស់សាធារណជនឱ្យគាត់ទទួលស្គាល់ និងប្រើប្រាស់ក៏ដូចជាជឿជាក់លើប្រព័ន្ធសុខភាពក្នុងស្រុកយើង » ។
លោកយ៉ង គិមអេងមានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើជាគំរូរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំក៏អាចធ្វើឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំបានដឹងពីកង្វះខាតរបស់មន្ទីរពេទ្យក្នុងស្រុក និងធ្វើឱ្យពេទ្យមានការខិតខំប្រឹងប្រែងបម្រើពលរដ្ឋផងដែរ។
លោកថា៖ « ខ្ញុំគិតថាអ្នកមានបណ្ដាស័ក្កិគាត់ប្រើប្រាស់សេវាសុខាភិបាលយើងបានច្រើនគ្នា ប្រហែលជាជួយរុញគុណភាពស្ដង់ដារសុខាភិបាលរបស់យើងឱ្យដើរទៅជិតទាន់ប្រទេសជិតខាងយើងបានឆាប់ បើនៅដូចរាល់ថ្ងៃនេះប្រហែលយើងនៅបន្តនៅឆ្ងាយពីគេកាន់តែឆ្ងាយទៀតហើយ » ៕
រាយការណ៍បន្ថែមដោយកញ្ញា ឃុន វ៉ាន់ដា
